Τρίτη 29 Μαΐου 2012

Ένας ζωγράφος της σύγχρονης Ελλάδας

 

New Greek Art

Ο Δημήτρης Αναστασίου είναι άξιος εκπρόσωπος μιας καλλιτεχνικής γενιάς του ΣΗΜΕΡΑ. Οι τελευταίοι πίνακές του «Εξιστορημένες εικόνες» αποτελούν «κολάζ» σκηνών απόλυτα σύγχρονων και ρεαλιστικών. Σαν τις εικόνες που έχει η γενιά μας.

«Μια εικόνα μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά δεν είναι τόσο πολύ θέμα της εικόνας, όσο θέμα του ανθρώπου που θα τη δει», ισχυρίζεται.
[Πατήστε τον τίτλο για να διαβάσετε όλη τη συνέντευξη.]
Επιτέλους, δε ζωγραφίζουν όλοι οι Ελληνες καλλιτέχνες μαραμένα λουλούδια σε βάζα και αυλόπορτες με ενοίκους που ζουν ακόμα στο 60. Υπάρχουν νέοι δημιουργοί που δεν αναπαράγουν δοκιμασμένες λύσεις του παρελθόντος, που δε ζουν με εμμονή σε αξίες που (όπως είναι λογικό) δεν υπάρχουν πια και νοσταλγία για την «ανοιχτή» κοινωνία της μεταπολεμικής Ελλάδας. Υπάρχουν νέοι που φιλοτεχνούν το σήμερα.

Ο Δημήτρης Αναστασίου αποφεύγει στερεότυπες εικόνες της ελληνικής εικαστικής Τέχνης και προσεγγίζει τη ζωγραφική του με ευρωπαϊκή ματιά. Αντίστοιχα, «ευρωπαϊκή» είναι και η κοσμοθεωρία του: έχει ζήσει στη Γερμανία, νιώθει συγγενής με τους Φλαμανδούς ζωγράφους, μετακινείται με ποδήλατο -δεν οδηγεί Ι.Χ., δε συνεισφέρει στην κίνηση και τη ρύπανση.

Ενδιαφέρον: Δημιουργεί χαρακτήρες αυθύπαρκτους, χωρίς όμως να ψάχνει τραγικούς ήρωες. Ανάγει μικρά καθημερινά αντικείμενα σε σύμβολα και προσωπικές ιστορίες σε συλλογικές αφηγήσεις. Ωστόσο, δεν ζητά εξηγήσεις από το κοινό: «Μια καλώς εννοούμενη παρερμηνεία, δηλαδή μια ερμηνεία πλάι στη δική μου, τη θεωρώ πάρα πολύ γόνιμη».

Δεν είναι υπέρμαχος της άποψης ότι η τέχνη θα φτιάξει τον κόσμο, «διότι τη δημιουργούν άνθρωποι που πάσχουν, όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος».

Πιστεύει ότι μέσω της Τέχνης η παρακμιακή πτυχή της πραγματικότητας μπορεί να οδηγήσει σε κάτι γόνιμο, σε μια διαδικασία αυτογνωσίας. «Εγώ κάνω μια μικρή κατάθεση. Μπορεί κάποιος άνθρωπος αυτό το πράγμα να το χρησιμοποιήσει με εξαιρετικό τρόπο, αλλά πιο πολύ είναι δικό του θέμα. Δηλαδή μια εικόνα μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά δεν είναι τόσο πολύ θέμα της εικόνας, όσο θέμα του ανθρώπου που θα τη δει», δηλώνει στη συνέντευξή του.


Ο Υπνοβάτης, λάδι σε μουσαμά


- Θα χαρακτηρίζατε τη ζωγραφική σας αναπαραστατική;

Σαφώς ρεαλιστική. Στην πρώτη ενότητα με τους «Πίνακες που αναπαριστούν πίνακες» η αναπαράσταση ήταν περισσότερο εννοιολογικής χροιάς. Στη δεύτερη ενότητα με τη συλλογή «Εξιστορημένες εικόνες» η αναπαράσταση είναι αφηγηματική και συμβολική.

- Χρησιμοποιείτε πάντα τη συγκεκριμένη τεχνοτροπία;

Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου είχα κάνει κάποιες απόπειρες και πειραματισμούς με άλλα είδη, αλλά ήταν σαν να φοράω ξένα ρούχα.

- Γιατί είστε τόσο συχνά «παρών» στους πίνακές σας;

Οι περισσότεροι πίνακές μου είναι αυτοβιογραφικοί. Δηλαδή, διηγούνται μια ιστοριούλα: Στον πρώτο πίνακα της ενότητας, αρχικά ο κεντρικός ήρωας είναι μόνος του, διχασμένος. Μόνη είναι και η κοπέλα. Μετά αρχίζει να προσεγγίζει ο ένας τον άλλον. Γενικά, ο τύπος στις εικόνες μου, έχει πάντα περίεργη σχέση με τον εαυτό του. Η κοπέλα πάντα είναι εγκιβωτισμένη. Τη βλέπεις σ ένα τετράγωνο, σε ένα ορθογώνιο, σ ένα δωμάτιο…

- Η ενασχόλησή σας με τη ζωγραφική ήταν παιδικό όνειρο ή προέκυψε στην πορεία;

(Γελάει) Στη δικιά μου περίπτωση ουσιαστικά ήταν κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει με τους δικηγόρους ή τους γιατρούς, που κατά κάποιο τρόπο νιώθουν ότι πρέπει να ασχοληθούν με αυτό το αντικείμενο! Οι γονείς μου είχαν όνειρο να γίνουν ζωγράφοι και με το που είδαν ότι εγώ έχω κλίση, ήταν σχεδόν δεδομένο. «Ο μικρός θα γίνει ζωγράφος», έλεγαν.

- Αποφοιτήσατε με «άριστα» το 2006 από την Καλών Τεχνών. Ποια είναι η εμπειρία που αποκομίσατε από την ακαδημαϊκή εκπαίδευση;

Νομίζω ότι την Τέχνη ούτε μπορείς να την διδάξεις ακριβώς, ούτε να την διδαχθείς ακριβώς. Είναι κάτι πολύ προσωπικό. Υπάρχουν εξαιρετικοί ζωγράφοι που δεν πάτησαν πότε το πόδι τους στην Καλών Τεχνών και κακοί ζωγράφοι οι οποίοι έκαναν μεταπτυχιακά κτλ. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι το πανεπιστήμιο είναι ένας πολύ ωραίος χώρος για κάθε σπουδαστή, διότι έρχεται σε επαφή με άλλους καλλιτέχνες, με μια εξαιρετική βιβλιοθήκη, με έργα άλλων… Υπάρχουν ζυμώσεις και οσμώσεις.

- Από ποιους ζωγράφους έχετε επηρεαστεί, από ποια ρεύματα;

Aγαπώ πάρα πολύ τους Φλαμανδούς. Θεωρώ το Βαν Άικ το σπουδαιότερο ζωγράφο που έχω «δει» ποτέ μου. Ακόμα, τον Ντιξ, τον Μπέκμαν... Ανακάλυψα ζωγράφους που δεν τους ήξερα πριν και ότι υπάρχει ένα είδος ζωγραφικής που το αισθάνομαι, ενώ είναι τόσο μακρινό. Η ζωγραφική των Βοριοευρωπαίων μου είναι πολύ συγγενής.


Φλαμανδικό Όνειρο (2): «Πώς Μπόρεσες;», μολύβι και χρωματιστά μολύβια σε χαρτί

- Γιατί υπάρχουν σταθερά μοτίβα στους πίνακες σας, όπως η γυμνή γυναίκα, ο σκύλος, η κόκκινη κλωστή;

Υπάρχουν μικρά σύμβολα που επαναλαμβάνονται. Το νήμα κατά κάποιο τρόπο είναι η κλωστή της αφήγησης που συνδέει τους πίνακες. Όπως λέει το παραμύθι «κόκκινη κλωστή δεμένη»... Κάθε σύμβολο έχει τη δική του βαρύτητα και τη δική του αφηγηματική και συμβολική λειτουργία. Λειτουργεί όπως μια σειρά με αυτοτελή επεισόδια: βλέπεις τους ίδιους χαρακτήρες, οι οποίοι όμως εξελίσσονται...

Γενικά, στο δικό μου το μυαλό, ό,τι υπάρχει στον πίνακα έχει ένα συμβολισμό. Ωστόσο, μια καλώς εννοούμενη παρερμηνεία, δηλαδή μια ερμηνεία πλάι στη δική μου, τη θεωρώ πάρα πολύ γόνιμη. Δεν θεωρώ ότι μπορεί να υπάρξει λάθος ερμηνεία στη τέχνη.

-Τα έργα σας έχουν όλα συμβολισμούς ή μπορεί να είναι απλά ένα καθημερινό σκηνικό;

Ούτως ή άλλως σε αυτό το χώρο δε χωράει το ατύχημα, αντίθετα με την πραγματικότητα που μπορεί να συμβεί ο,τιδήποτε. Ο χώρος είναι ελεγχόμενος. Οπότε τα πάντα μπορούν να συμβολοποιηθούν, χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι τα πάντα λειτουργούν μόνο ως σύμβολα.


Bleib Treu Cafe, λάδι σε μουσαμά

- Γιατί τα πρόσωπα στους πίνακές σας είναι μελαγχολικά και ψυχρά;

Αυτό έχει να κάνει με μια γενικότερη θεώρηση. Τα έργα έχουν περισσότερο κοινωνικό περιεχόμενο, δεν αφορούν τις μικρές ζωές των ανθρώπων. Προσπαθώ να μην σχολιάζω, να μην κριτικάρω, αλλά περισσότερο να θέτω ερωτήματα που μου φαίνονται ενδιαφέροντα και γόνιμα. Οι άνθρωποι είναι απόμακροι, σαν μαριονέτες που τους άφησε τις κλωστές ο χειρίστης και έχουν μια ζωή δικιά τους, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι υπαρξιακοί ήρωες, οι οποίοι κουβαλούν τις αποφάσεις τους... Έτσι ζωγράφιζα από παλιά και αναρωτιόμουν γιατί.

Τελικά μοιάζει πάρα πολύ ο τρόπος που ζωγραφίζω με τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο, οπότε γι αυτό είναι απροσδιόριστη η φύση των χαρακτήρων. Δε σημαίνει απαραίτητα ότι θέλω να περάσω κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα μέσα από τη ζωγραφική μου, απλώς προσπαθώ ό,τι κάνω να το κάνω καλά και ελπίζω να είναι αρκετό αυτό.

- Η κρίση σας έχει επηρεάσει στον τρόπο που ζωγραφίζετε; Ο διπλός εαυτός έχει καμία σχέση με αυτή;

Ο διπλός εαυτός ξεκίνησε το 2007, οπότε ήταν μια προσωπική κρίση, ένας έντονος διχασμός καθαρά ψυχολογικής υφής και όχι κοινωνικά επιβαλλόμενος.

- Μα δε σας επηρεάζει η κατάσταση που ζούμε;

Προσπαθώ να μην με επηρεάζει καθόλου. Η κρίση ελπίζω ότι είναι κάτι που έρχεται και παρέρχεται, η δικιά μου η σχέση με τη ζωγραφική θα ήθελα να είναι πολύ πιο σταθερή. Υπό αυτή την έννοια θα ήθελα να μην με επηρεάσει καθόλου.

- Γενικά είστε απαισιόδοξος;

Η κρίση πολλές φορές είναι και μια καλή ευκαιρία να δημιουργηθούν φοβερά έργα Τέχνης. Οπότε δεν είμαι ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος αλλά ναι θεωρώ ότι θα περάσουμε πολύ δύσκολα, δύσκολες μέρες, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα κακό.



- Ακούμε συχνά ότι στην Ελλάδα το βασικό πρόβλημα είναι η κρίση αξιών. Η Τέχνη μπορεί να λειτουργήσει σαν αντίδοτο στην κρίση;

Η κρίση αποτελείται από τους ανθρώπους που ζουν σε μια κοινωνία. Αν η κοινωνία πάσχει από διάβρωση, τότε και οι ίδιοι άνθρωποι υποφέρουν από αυτή και συνεπώς και οι καλλιτέχνες είναι αλλοτριωμένοι. Δεν είμαι υπέρμαχος της άποψης ότι η Τέχνη θα φτιάξει τον κόσμο, διότι τη δημιουργούν άνθρωποι που πάσχουν, όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος.

Ωστόσο, η Τέχνη έχει αυτό το μαγικό: να δίνει μια μορφή στον κόσμο εντελώς διαφορετική από αυτή που υπάρχει στην πραγματικότητα. Η παρακμή, που αλλού μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά, στην Τέχνη λειτουργεί αντίστροφα, μπορεί να έχει θετικό πρόσημο. Αυτή η παρακμή μπορεί να λειτουργήσει, αν όχι παιδευτικά, σίγουρα αυτοαξιολογικά, ας πούμε ως μια διαδικασία αναστοχαστικής αυτοαξιολόγησης.

Αλλά δεν είμαι της άποψης «βάλε μπρος και πάμε να φτιάξουμε τον κόσμο». Ας ξεκινήσουμε πρώτα από τον εαυτό μας και με μικρά βηματάκια μπορεί να αλλάξει κάτι. Στην ιστορία και συγκεκριμένα στην ιστορία της Τέχνης υπήρξαν μανιφέστα, τεράστια οράματα, μεγάλες αφηγήσεις, ωστόσο πιστεύω ότι αυτά έχουν ξεπεραστεί...

Μου άρεσε κάτι που διάβασα. Το είπε ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος όταν τον ρώτησαν αν η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και απάντησε «Αυτό εξαρτάται από τον κόσμο». Εγώ κάνω μια μικρή κατάθεση. Μπορεί κάποιος άνθρωπος αυτό το πράγμα να το χρησιμοποιήσει με εξαιρετικό τρόπο, αλλά είναι πιο πολύ δικό του θέμα. Δηλαδή μια εικόνα μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου, αλλά δεν είναι τόσο πολύ θέμα της εικόνας, όσο θέμα του ανθρώπου που θα τη δει.

-Με τη τεχνολογία πώς τα πάτε; Με τη φωτογραφία για παράδειγμα.

Καλά. Τη χρησιμοποιώ αρκετά. Αντί να έχω ανθρώπους να μου ποζάρουν, λειτουργώ πλέον με φωτογραφίες, κολλάζ. Φτιάχνω τις εικόνες μου, τις στήνω με κολάζ φωτογραφικά και τις ζωγραφίζω. Με το ζουμ εστιάζω στη λεπτομέρεια που με ενδιαφέρει. Γενικά φωτογραφίζω πιο πολύ για παράδειγμα πατώματα, φάτσες ανθρώπων, ρούχα. Μετά όλα αυτά τα συνθέτω στις εικόνες αυτές.

- Πόσο καιρό δουλέψατε τη συλλογή «Εξιστορημένες εικόνες»;

Αυτές τις 10 εικόνες -χωρίς βέβαια να δουλεύω μόνο αυτές παράλληλα έκανα και άλλα πράγματα- τις ξεκίνησα στο Βερολίνο το 2007 και τελευταία ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2012 λίγο πριν την έκθεση τον Απρίλιο, ένα μήνα πριν. Οπότε ήταν λίγο λιγότερο από 5 χρόνια αυτή η ενότητα.


Θάνατος στην Φλωρεντία , μολύβι σε χαρτί


- Ζει κανείς από την τίμια ζωγραφική;

Ναι. Δύσκολα, αλλά ναι. Μπορεί. Σαφώς είναι δύσκολο, εννοείται πως δε γίνεται κανείς ζωγράφος επειδή θέλει μια σταθερή δουλειά με ένα σταθερό εισόδημα. Θέλει και κάποιες θυσίες. Επίσης, μια κάποια υποστήριξη από την οικογένεια καλό είναι να υπάρχει, τουλάχιστον μέχρι να πουλήσεις κάποιο έργο. Αλλά πρέπει να σου πω είμαι αρκετά αισιόδοξος. Για τα λίγα πράγματα που χρειάζομαι, ζω αξιοπρεπώς και δε θέλω και πολλά παραπάνω. Αν και εφόσον είναι τέτοιες οι απαιτήσεις σου γίνεται.

- Άρα τι θα συμβουλεύατε ένα νεαρό ζωγράφο που ισχυρίζεται ότι είναι το όνειρο του αυτό;

Αν μπορείς να έχεις μια άλλη επαγγελματική απασχόληση και να ζωγραφίζεις ως χόμπι τότε καλύτερα κάνε κάτι άλλο, είναι πιο εύκολο. Αν είναι να γίνεις ζωγράφος, είναι δύσκολο. Διότι ειδικά στην Αθήνα υπάρχουν πάρα πολλοί ζωγράφοι, πολύ λίγες γκαλερί, ελάχιστοι συλλέκτες που αγοράζουν. Τα νούμερα είναι αποκαρδιωτικά, αν δεις πόσοι καλλιτέχνες είμαστε εγγεγραμμένοι στο καλλιτεχνικό επιμελητήριο αναλογικά με το πόσες γκαλερί υπάρχουν και πόσους αγοράζουν έργα Τέχνης. Πρέπει να είσαι τυχερός, να δουλεύεις πολύ... Οπότε ναι, δεν είναι κάτι που θα πρότεινα με ευκολία, αλλά αν κάποιος πραγματικά αισθάνεται ότι αν δεν το κάνει αυτό δε θα είναι καλά, τότε να το κάνει.

Εγώ μπαίνω στο ατελιέ μου και αισθάνομαι πάρα πολύ ωραία. Είμαι πραγματικά ευτυχισμένος. Συνειδητοποίησα ότι είμαι πολύ τυχερός με αυτό που κάνω σε κάποιες διακοπές που είχαμε πάει καμία 20αριά μέρες. Καθόμασταν στην προβλήτα και βλέπαμε το πλοίο να έρχεται σιγά σιγά. Γυρνάω και βλέπω την παρέα μου με κάτι μούτρα μέχρι το πάτωμα και έλεγαν «ωχ, άντε τώρα σε 11 μήνες πάλι διακοπές και πώς αντέχεις». Μα εγώ ανυπομονούσα να φτάσει το καράβι για να γυρίσω πίσω! Ε, τότε κατάλαβα ότι είναι πολύ μεγάλος πλούτος αυτός. Δεν μετριέται σε λεφτά βέβαια, αλλά νιώθεις το σπάνιο συναίσθημα της ψυχικής πλήρωσης.


Επόμενες εκθέσεις:

Ίδρυμα Π. και Μ. Κυδωνιέως, Άνδρος (Αύγουστος)

«Πρέσπεια» στις Πρέσπες, φεστιβάλ αφιερωμένο στο Θεόδωρο Αγγελόπουλο για το 2012 (Αύγουστος)

Μόνιμη συνεργασία και συμμετοχή σε ομαδική έκθεση στην γκαλερί Καπλανών 5, Κολωνάκι (www.kaplanon5.gr/)


Το βιογραφικό του Δημήτρη Αναστασίου: http://www.dimitrisanastasiou.gr/bio.htm

Πηγή: http://goodnews.gr/Articles/Enas-zografos-tis-sygchronis-Elladas_1698.html

Το θέμα δεν είναι να φτιάξουμε μία εικόνα, αλλά να μπορουμε να την διαβάσουμε , τι λεει;
Παράδειγμα οι Φλαμανδοί κάνουν "διαλογισμό" μέσο της λεπτομέρειας, "νικούν" την δυστυχία με την ομορφιά μιας δροσοσταλίδας. Ο θαυμασμός για την πλάση νικούσε έλειε το ζωγράφο από κάποια δεσμά και κατά ένα τρόπο τον έθετε τεχνίτη, εκφραστή, ποιητή της χαράς του τόπου του.
Άπό τους Βόρειους ο Ρέμπραντ μόνο στάθηκε και ξεχώρισε τον άνθρωπο από τη γύρω φύση.
Δυστυχής αλλά ξεχώρισε, είδε, έτσι οι λεπτότατες υφές, έγιναν σάρκες, εμφανίστηκε η τραγωδία του.

Ενα Πείραμα σε Βάθος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου