Η Διάκριση (Άγιος Ιωάννης ο Κασσιανός)

Το Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη Κασσιανού στην Ρουμανία

Ακολουθεί απόσπασμα από τον Λόγο του αγίου Ιωάννη του Κασσιανού (360 - 435 μ.Χ), Μαθητή του αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, προς τον ηγούμενο Λεόντιο και τους λοιπούς μοναχούς για το χάρισμα της διάκρισης.

Περί λογισμών

«Από που προέρχεται αυτό: πολλές φορές χωρίς να θέλομε, μας παρενοχλούν πολλές ενθυμήσεις και πονηροί λογισμοί και σχεδόν χωρίς να το γνωρίζομε, μας εξαπατούν, μπαίνοντας κρυφά και χωρίς θόρυβο στο νου μας, ώστε όχι μόνο να μην μπορούμε να τους εμποδίσουμε να έρχονται, αλλά και να έχομε μεγάλη δυσκολία στο να τους διακρίνομε ακριβώς. Θέλομε να μάθομε αν είναι δυνατό να μείνει η διάνοια εντελώς ελεύθερη από αυτούς τους λογισμούς και να μην ενοχλείται διόλου». 

Σ’ αυτά ο αββάς Μωυσής αποκρίθηκε:
«Το να μην ενοχλείται η διάνοια από τις ενθυμήσεις αυτές είναι αδύνατο. Το να τις δέχεται όμως και να τις μελετά ή να τις απορρίπτει, είναι δυνατόν σ’ εκείνον που προσπαθεί. Το να δημιουργούνται μέσα μας δεν προέρχεται από εμάς, το διώξιμό τους όμως είναι στην εξουσία μας, και η διόρθωση της διάνοιάς μας εξαρτάται από την προαίρεση και την επιμέλειά μας. Επειδή όταν με σύνεση και συνεχώς μελετούμε το νόμο του Θεού και καταγινόμαστε σε ψαλμούς και ύμνους, νηστείες και αγρυπνίες και θυμόμαστε συνεχώς τα μέλλοντα, την βασιλεία των ουρανών και την κόλαση του πυρός, και όλα τα έργα του Θεού, οι πονηροί λογισμοί λιγοστεύουν και δεν βρίσκουν τόπο. 

Όταν όμως ασχολούμαστε με κοσμικές φροντίδες και σαρκικά πράγματα και παραδίνουμε τους εαυτούς μας σε μάταιες και ανώφελες συναναστροφές, τότε πληθαίνουν μέσα μας οι πονηροί λογισμοί. Όπως ο νερόμυλος είναι αδύνατο να σταματήσει όσο τρέχει το νερό, και είναι στην εξουσία του μυλωνά να αλέσει σιτάρι ή ζιζάνια, έτσι και η διάνοιά μας, επειδή είναι αεικίνητη, δεν μπορεί να μείνει αργή από λογισμούς. Και είναι στην εξουσία μας να της δώσομε ή πνευματική μελέτη ή σαρκική εργασία». 

Βλέποντας ο αββάς ότι νιώθαμε θαυμασμό και κατάπληξη για όλα αυτά και ότι είχαμε αχόρταγο πόθο για τα λόγια του, αφού σώπασε λίγο, μας είπε: «Επειδή τράβηξε σε τόσο μάκρος το λόγο ο δικός σας πόθος και ακόμα είσαστε πρόθυμοι, από τούτο καταλαβαίνω ότι έχετε αληθινή δίψα να ακούσετε διδασκαλία για την τελειότητα. Θα σας μιλήσω λοιπόν για την εξαιρετική αρετή της διακρίσεως, η οποία είναιακρόπολη και βασίλισσα μεταξύ των άλλων αρετών. Και θα σας δείξω την υπεροχή αυτής της αρετής και το ύψος και την ωφέλειά της, όχι μόνο από τα δικά μου λόγια αλλά και με αρχαίες γνώμες των Πατέρων, σύμφωνα με την χάρη που παρέχει ο Κύριος, ανάλογα με την αξία και τον πόθο των ακροατών, σ’ εκείνους που εξηγούν τον λόγο Του.

Περί του χαρίσματος της διάκρισης

Γιατί είναι αρετή όχι μικρή, αλλά από τα πιο διακεκριμένα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, όπως λέει ο Απόστολος: «Σε άλλον το Πνεύμα δίνει λόγο σοφίας. σε άλλον γνώσεως το ίδιο Πνεύμα. Σε άλλον το ίδιο Πνεύμα δίνει πίστη. Σε άλλον δίνει θεραπευτικό χάρισμα. Σε άλλον το χάρισμα να διακρίνει τα πνεύματα». 

Τέλος αφού συμπληρώθηκε ο κατάλογος των πνευματικών χαρισμάτων, λέει: «Όλα αυτά τα ενεργεί το ένα και το αυτό Πνεύμα». Βλέπετε λοιπόν ότι δεν είναι μικρό, ούτε γήινο το δώρο της διακρίσεως, αλλά πολύ μεγάλο δώρο της θείας χάρης, την οποία διάκριση αν δεν ακολουθήσει ο μοναχός με όλη την δύναμη και την προθυμία του και δεν αποκτήσει βέβαιη τη διάκριση των νοημάτων που του έρχονται στο νου, κατ’ ανάγκην σαν περιπλανώμενος μέσα στη νύχτα, όχι μόνο θα πέσει στα χειρότερα βάραθρα της κακίας, αλλά θα σκοντάφτει και στα ομαλά και στα ίσια ακόμη. 

Θυμάμαι ότι κάποτε, όταν ήμουν νέος, πήγα στα μέρη της Θηβαΐδας, όπου έμενε ο μακάριος Αντώνιος. Είχαν μαζευτεί γέροντες κοντά του και συζητούσαν για την τελειότητα της αρετής, ποια άραγε να είναι η μεγαλύτερη από τις αρετές που μπορεί να προφυλάξει το μοναχό από τα δίχτυα του διαβόλου και την απάτη του χωρίς να βλαφτεί. Ο καθένας λοιπόν όπως το σκεφτόταν ο νους του, έλεγε τη γνώμη του. 

Και άλλοι έλεγαν, η νηστεία και η αγρυπνία, γιατί με τις αρετές αυτές ο νους γίνεται πιο λεπτός και έρχεται η αγνότητα και μπορεί έτσι κανείς να πλησιάζει ευκολότερα τον Θεό. Άλλοι έλεγαν, η ακτημοσύνη και η καταφρόνηση των πραγμάτων που έχει κανείς δικά του, γιατί έτσι η διάνοια ελευθερώνεται από τα πολύπλοκα σχοινιά της κοσμικής φροντίδας και μπορεί ευκολότερα να προσεγγίζει το Θεό. 

Άλλοι προτίμησαν την αρετή της ελεημοσύνης, γιατί ο Κύριος λέει στα Ευαγγέλια: “Ελάτε οι ευλογημένοι από τον Πατέρα μου, κληρονομήσετε τη βασιλεία που έχει ετοιμαστεί για σας από τον καιρό της δημιουργίας του κόσμου, γιατί πείνασα και μου δώσατε φαγητό κλπ.”. Και ο καθένας έλεγε με αυτό το τρόπο διάφορες αρετές, με τις οποίες κατά τη γνώμη του μπορούσε να προσεγγίσει ο άνθρωπος το Θεό, και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας με τη συζήτηση αυτή. 

Τελευταίος από όλους αποκρίθηκε ο μακάριος Αντώνιος: «”Όλα αυτά που είπατε, και αναγκαία είναι και συμφέροντα για εκείνους που ζητούν τον Θεό και επιθυμούν να έρθουν σ’ Αυτόν. Αλλά δεν μας επιτρέπεται να δώσομε σ’ αυτές τις αρετές τα πρωτεία, επειδή έχομε δει πολλούς που έκαναν μεγάλες νηστείες και αγρυπνίες και αποτραβήχτηκαν στην έρημο, και είχαν τέλεια ακτημοσύνη, ώστε μηδέ την καθημερινή τροφή τους να κρατούν για τον εαυτό τους, και την ελεημοσύνη κατόρθωσαν τόσο πολύ, ώστε να μην φτάνουν τα υπάρχοντά τους για να δώσουν. Και ύστερα ξέπεσαν αξιολύπητα από την αρετή και γλίστρησαν στην κακία. 

Ποιο λοιπόν είναι εκείνο που τους έκανε να πλανηθούν από τον ίσιο δρόμο; Όχι τίποτε άλλο, κατά το δικό μου συμπέρασμα και τη γνώμη μου, παρά το ότι δεν είχαν το χάρισμα της διακρίσεως. Γιατί η διάκριση διδάσκει τον άνθρωπο ν’ αφήνει τις υπερβολές κι από τα δύο μέρη και να βαδίζει το βασιλικό δρόμο. Και ούτε επιτρέπει με την άμετρη εγκράτεια να εξαπατάται κανείς από τα δεξιά, ούτε πάλι να σέρνεται στην αδιαφορία και χαλαρότητα από τ’ αριστερά. 

Και είναι η διάκριση ένα μάτι της ψυχής και λυχνάρι, κατά το Ευαγγέλιο που λέει: “Το λυχνάρι του σώματος είναι το μάτι. Αν λοιπόν το μάτι σου γίνει απλό, θα είναι φωτεινό όλο το σώμα σου. Αν όμως το μάτι σου είναι σκοτεινό, όλο το σώμα σου θα είναι σκοτεινό”. Έτσι έχει το πράγμα. Επειδή η διάκριση, αφού εξετάσει όλες τις σκέψεις και τις πράξεις του ανθρώπου, διακρίνει και ξεχωρίζει κάθε τι κακό και μη αρεστό στο Θεό και απομακρύνει την πλάνη.

Παραδείγματα από την Αγία Γραφή

Κι αυτό μπορεί να το μάθει κανείς και από τα εξιστορούμενα στις ιερές Γραφές. Ο Σαούλ που σ’ αυτόν πρώτο εμπιστεύτηκε ο Θεός τη βασιλεία του Ισραήλ, επειδή δεν είχε αυτό το μάτι της διακρίσεως, σκοτίσθηκε η διάνοιά του και δεν μπόρεσε να διακρίνει ότι από το να προσφέρει θυσία, ήταν πιο αρεστό στο Θεό να υπακούσει στην παραγγελία του Αγίου Σαμουήλ. Και από εκείνο που νόμιζε ότι λατρεύει το Θεό, από αυτό έσφαλλε και διώχτηκε από τη βασιλεία. Αυτό δεν θα το πάθαινε αν είχε το φως της διακρίσεως μέσα του. 

Αυτή την αρετή και ο Απόστολος την ονομάζει ήλιο, λέγοντας: «”Ας μη βασιλεύει ο ήλιος και σας αφήνει οργισμένους”. Αυτή λέγεται και κυβέρνηση της ζωής μας, σύμφωνα με το γραμμένο: “Όσοι δεν έχουν κυβέρνηση, πέφτουν όπως τα φύλλα”. 

Αυτή ονομάζεται και προσεκτική σκέψη από τη Γραφή, και χωρίς αυτήν, διδασκόμαστε από την Γραφή να μην κάνομε τίποτε, έτσι ώστε και το πνευματικό κρασί το οποίο ευφραίνει την καρδιά του ανθρώπου δεν επιτρέπεται να το πίνει κανείς χωρίς διάκριση, σύμφωνα με το ρητό: “Να πίνεις το κρασί με προσοχή”, και “Πόλη κατασκαμμένη και ατείχιστη είναι ο άνθρωπος που δεν ενεργεί σε όλα με προσεκτική σκέψη”. 

Με τη διάκριση συγκροτείται η σοφία, η νόηση και η εσωτερική αίσθηση, χωρίς τα οποία ούτε το εσωτερικό μας σπίτι μπορεί να χτιστεί, ούτε ο πνευματικός πλούτος να μαζευτεί, σύμφωνα με το ρητό: “Με τη σοφία χτίζεται το σπίτι, με τη σύνεση ψηλώνει και με τη φρόνηση γεμίζουν πλούτη οι αποθήκες”. Αυτή λέγεται και στέρεη τροφή εκείνων που από την άσκηση και συνήθεια έχουν γυμνασμένα τα πνευματικά αισθητήρια και διακρίνουν εύκολα μεταξύ του καλού και του κακού. Από αυτά αποδεικνύεται φανερά ότι χωρίς το χάρισμα της διακρίσεως δεν συγκροτείται αρετή ή δε μένει σταθερή μέχρι το τέλος, επειδή η διάκριση είναι μητέρα και φύλακας όλων των αρετών”.» Αυτή ήταν η γνώμη του Αντωνίου, με την οποία συμφώνησαν οι λοιποί πατέρες….

Απατηλές εμπειρίες και έλλειψη διάκρισης

Θα μακρύνω πολύ το λόγο αν σας διηγηθώ και την εξαπάτηση από το διάβολο του μοναχού εκείνου από τη Μεσοποταμία, ο οποίος έδειξεμεγάλη εγκράτεια και έμεινε πολλά χρόνια κλεισμένος στο κελί του και κατόπιν περιπαίχτηκε και εξαπατήθηκε τόσο πολύ με διαβολικές αποκαλύψεις και όνειρα, ώστε ύστερα από τόσους κόπους και αρετές, με τις οποίες ξεπέρασε όλους τους εκεί μοναχούς, ξέπεσε στον Ιουδαϊσμό και δέχτηκε περιτομή. Γιατί θέλοντας ο διάβολος να τον εξαπατήσει, του έδειχνε πολλές φορές αληθινά όνειρα, για να τον κάνει με αυτά να δεχτεί με ευκολία την πλάνη στην οποία στο τέλος θα τον έριχνε. 

Του έδειξε λοιπόν μια νύχτα όλους τους χριστιανούς μαζί με τους Αποστόλους και τους μάρτυρες, σκοτεινούς και γεμάτους από κάθε ντροπή και ατιμία και βουτηγμένους στη λύπη και στο πένθος, ενώ τους Ιουδαίους μαζί με το Μωυσή και τους Προφήτες, καταφωτισμένους από λαμπρό φως και γεμάτους χαρά και φαιδρότητα, και τον συμβούλευε ο απατεώνας, ότι αν θέλει να απολαύσει την μακαριότητα και τη χαρά των Ιουδαίων, να δεχτεί τη περιτομή. Και πράγματι εξαπατήθηκε και το έκανε….

Η απόκτηση της διάκρισης

Σ’ αυτά ο Γερμανός απάντησε: «Και με νέα παραδείγματα και με ερμηνείες των αρχαίων πατέρων, αποδείχτηκε αρκετά ότι η διάκριση είναι πηγή και ρίζα και κεφαλή και σύνδεσμος όλων των αρετών.Θέλομε όμως να μάθομε και με ποιο τρόπο μπορούμε να την αποκτήσομε και πώς να ξεχωρίζομε την από Θεού διάκριση από την ψεύτικη και πλαστή και διαβολική;». 

Τότε ο αββάς Μωυσής είπε: «Η αληθινή διάκριση δεν αποκτιέται, παρά από την αληθινή ταπείνωση, με το να φανερώνομε στους πατέρες όχι μόνο όσα κάνομε, αλλά και όσα σκεφτόμαστε. Και να μην εμπιστευόμαστε σε τίποτε το δικό μας λογισμό, αλλά σε όλα να ακολουθούμε τους λόγους των γερόντων και να πιστεύομε ότι καλό είναι ό,τι εκείνοι εγκρίνουν. Αυτός ο τρόπος, όχι μόνο κάνει να μένει αβλαβής ο μοναχός, με την αληθινή διάκριση και τη σωστή στάση, αλλά και από όλες τις παγίδες του διαβόλου αβλαβή τον διαφυλάγει.Γιατί είναι αδύνατο σ’ εκείνον που ρυθμίζει τη ζωή του σύμφωνα με την κρίση και τη γνώμη των προχωρημένων πατέρων, να πέσει σε απάτη των δαιμόνων. 

Επειδή και πριν να αξιωθεί κανείς του χαρίσματος της διακρίσεως, και μόνη η φανέρωση και αποκάλυψη στους πατέρες των πονηρών σκέψεων, τις μαραίνει και τις εξασθενίζει. Όπως το φίδι όταν το βγάλεις έξω από μια σκοτεινή τρύπα, τρέχει για να σωθεί και να εξαφανιστεί, έτσι και οι πονηροί λογισμοί όταν φανερωθούν με την αληθινή ομολογία και εξομολόγηση, σπεύδουν να φύγουν από τον άνθρωπο…. 

Βλέπετε λοιπόν, και από τα λόγια του αββά Σεραπίωναπληροφορούμαστε ότι τότε αξιωνόμαστε του χαρίσματος της αληθινής διακρίσεως, όταν δεν εμπιστευόμαστε στη δική μας σκέψη και κρίση αλλά στη διδασκαλία και στους κανονισμούς των πατέρων. Γιατί ο διάβολος με κανένα άλλο ελάττωμα δεν οδηγεί τόσο στον γκρεμό το μοναχό, όπως με τον να τον πείσει να παραβαίνει τις συμβουλές των πατέρων και να ακολουθεί τη δική του γνώμη και το θέλημά του. 

Θα έπρεπε και από τις ανθρώπινες τέχνες και επιστήμες να παίρνομε παραδείγματα και να διδασκόμαστε. Γιατί αν αυτά τα πιάνομε με τα χέρια μας και τα βλέπομε με τα μάτια μας και τ’ ακούμε με τ’ αυτιά μας, δεν μπορούμε όμως μόνοι μας να τα κατορθώσουμε αλλά έχομε ανάγκη από αυτόν που θα μας διδάξει σωστά τους κανόνες τους, δεν είναι ανόητο να νομίζομε ότι η πνευματική τέχνη, που είναι απ’ όλες πιο δύσκολη, δεν χρειάζεται δάσκαλο; Και η τέχνη αυτή είναι αόρατη και κρυμμένη και θεωρείται μόνο με την καθαρότητα της καρδιάς, και η αποτυχία σ’ αυτή δε γεννά πρόσκαιρη ζημία, αλλά απώλεια της ψυχής και αιώνιο θάνατο».

Εξομολόγηση σε πνευματικούς γέροντες

Ο Γερμανός είπε: «Πρόφαση ντροπής και πρόσχημα βλαβερής ευλάβειας συνηθίζει να μας προκαλεί το ότι μερικοί πατέρες, αφού άκουσαν από τους αδελφούς τούς λογισμούς τους, όχι μόνο δεν τους θεράπευσαν, αλλά και τους μέμφθηκαν και τους έριξαν στην απελπισία, όπως και εμείς έτυχε να μάθομε ένα τέτοιο περιστατικό στα μέρη της Συρίας. Ένας αδελφός εκεί εξομολογήθηκε σε ένα γέροντα τους λογισμούς του με όλη την απλότητα και ειλικρίνεια, και ξεγύμνωσε χωρίς ντροπή τα κρυφά της καρδιάς του. Ο γέροντας μόλις τα άκουσε, άρχισε να αγανακτεί και να θυμώνει κατά του αδελφού, κατηγορώντας τον για τις πονηρές ενθυμήσεις του. Από το γεγονός αυτό, πολλοί που το έμαθαν, ντρέπονταν να εξομολογηθούν τους λογισμούς τους στους γέροντες». 

Ο αββάς Μωυσής αποκρίθηκε: «Καλό είναι, όπως προείπα, να μην κρύβομε τους λογισμούς μας από τους πατέρες, όχι όμως να τους λέμε στους τυχόντες, αλλά σε πνευματικούς γέροντες που έχουν διάκριση και όχι σ’ εκείνους που απλώς άσπρισαν από τη μεγάλη τους ηλικία.Επειδή πολλοί, αποβλέποντας στην ηλικία, εξομολογήθηκαν τους λογισμούς τους και αντί να βρουν θεραπεία, έπεσαν σε απελπισία εξαιτίας της απειρίας των γερόντων. 

Ήταν ένας αδελφός πολύ πρόθυμος στην άσκηση. Ενοχλημένος υπερβολικά από το δαίμονα της πορνείας, πήγε σε ένα γέροντα και του είπε τους λογισμούς του. Εκείνος τον άκουσε, και επειδή δεν είχε πείρα, αγανάκτησε και έλεγε το μοναχό άθλιο και ανάξιο για το μοναχικό σχήμα γιατί δέχτηκε τέτοιους λογισμούς. Όταν άκουσε αυτά ο αδελφός απελπίστηκε, άφησε τον τόπο του και πήρε τον δρόμο να επιστρέψει στον κόσμο. 

Κατ’ οικονομία του Θεού τον συναντά ο αββάς Απολλώς, ο πιο δοκιμασμένος μεταξύ των γερόντων. Όταν τον είδε ταραγμένο και πάρα πολύ σκυθρωπό, τον ερώτησε: “Παιδί μου, ποια είναι η αιτία της τόσης λύπης;”. Αυτός στην αρχή από την πολλή απογοήτευση δεν αποκρίθηκε. Κατόπιν όμως, αφού τον παρακάλεσε πολύ ο Απολλώς, είπε τα δικά του: “Λογισμοί πολλές φορές με ενοχλούν και πήγα και τους είπα στον τάδε γέροντα, και όπως μου είπε, δεν έχω ελπίδα σωτηρίας.

Απελπίστηκα λοιπόν και πηγαίνω στον κόσμο”. Όταν τ’ άκουσε αυτά ο πατήρ Απολλώς, του είπε πολλά παρηγορητικά λόγια και συμβούλευε τον αδελφό λέγοντας: “Μη σου φαίνεται παράξενο, παιδί μου, και μην απελπίζεσαι. Γιατί κι εγώ σε τέτοια ηλικία που βρίσκομαι με άσπρα μαλλιά, πολύ ενοχλούμαι από αυτούς τους λογισμούς. Μη χάνεις το θάρρος σου για το πύρωμα αυτό του σώματος, που δε θεραπεύεται τόσο με την ανθρώπινη επιμέλεια, όσο με τη φιλανθρωπία του Θεού. Μονάχα χάρισέ μου τη σημερινή ημέρα και γύρισε στο κελί σου”. Έτσι έκανε ο αδελφός. Έφυγε κι ο αββάς Απολλώς και πήγε στο κελί του γέροντα που είχε απελπίσει τον αδελφό. Και αφού στάθηκε έξω, παρακάλεσε με δάκρυα το Θεό, λέγοντας: “Κύριε, Συ που στέλνεις τους πειρασμούς για το συμφέρον μας, γύρισε τον πόλεμο που δοκίμασε ο αδελφός, σ’ αυτόν τον γέροντα, για να μάθει τώρα στα γηρατειά του με την πείρα, όσα δεν έμαθε τόσα χρόνια, για να συμπάσχει και να συμπαθεί εκείνους που πολεμούνται”. Μόλις τελείωσε την προσευχή, βλέπει έναν μαύρο να στέκεται κοντά στο κελί και να ρίχνει βέλη εναντίον του γέροντα, από τα οποία αυτός χτυπήθηκε και αμέσως γύριζε σαν μεθυσμένος εδώ κι εκεί. Μη μπορώντας πλέον να υποφέρει μέσα στο κελί του, βγήκε έξω και τράβηξε κατά τον κόσμο πάνω στον ίδιο δρόμο που είχε πάει και ο νεώτερος αδελφός. Ο αββάς Απολλώς εννόησε το συμβάν και τον συνάντησε και του είπε: “Που πηγαίνεις; Και ποια είναι η αιτία της ταραχής που σε κατέχει;”. Εννόησε αυτός ότι φανερώθηκε το πράγμα στον άγιο αββά, αλλά από την ντροπή του δεν έλεγε τίποτε. 

Και του είπε ο αββάς Απολλώς: “Γύρισε στο κελί σου και στο εξής να γνωρίζεις καλά την ασθένειά σου. Και να πιστεύεις ή ότι σε ξέχασε ο διάβολος ή ότι σε περιφρόνησε και γι’ αυτό δεν αξιώθηκες να παλέψεις μαζί του. Τι λέω να παλέψεις; Δεν μπόρεσες να υποφέρεις επίθεση του διαβόλου ούτε για μια ημέρα. Αυτό σου συνέβη επειδή όταν δέχτηκες ένα νεώτερο αδελφό που τον πολεμούσε ο κοινός εχθρός, αντί να τον ενισχύσεις στον αγώνα, εσύ τον έριξες στην απελπισία, χωρίς να λάβεις υπόψη σου το σοφό παράγγελμα που λέει: “Γλύτωσε εκείνους που οδηγούνται για να θανατωθούν, και μη λυπάσαι να εξαγοράζεις όσους πηγαίνουν να φονευθούν”. Αλλά ούτε την παραβολή του Σωτήρα μας που λέει να μην συντρίβομε το τσακισμένο καλάμι και να μη σβήνομε το φυτίλι που καπνίζει ακόμη. 

Επειδή κανείς δεν θα μπορούσε να υπομείνει τις επιθέσεις του εχθρού, ούτε και να σβήσει το βρασμό της φύσεως που ζεματάει, αν η χάρη του Θεού δε φύλαγε την ανθρώπινη ασθένεια. Λοιπόν αφού ολοκληρώθηκε η οικονομία αυτή για τη σωτηρία σου, ας παρακαλέσομε μαζί το Θεό να αποτραβήξει τη μάστιγα που σου ήρθε. Γιατί Αυτός μας κάνει να πονούμε και Αυτός μας θεραπεύει. Χτυπά και με τα χέρια Του μας γιατρεύει πάλι. Ταπεινώνει και ανυψώνει. Θανατώνει και δίνει ζωή. Κατεβάζει στον άδη και ανεβάζει”. Αφού είπε αυτά αββάς Απολλώς, προσευχήθηκε και αμέσως τον απάλλαξε από τον πόλεμο της πορνείας και τον συμβούλεψε να ζητά από τον Θεό να του δοθεί γλώσσα φωτισμένη που να λέει τα κατάλληλα λόγια όταν χρειαστεί.

Απ’ όλα λοιπόν όσα είπαμε, μαθαίνομε ότι δε θα βρεθεί άλλη οδός σωτηρίας ασφαλής, όσο το να εξομολογούμαστε τους λογισμούς μας στους πατέρες που έχουν πολύ μεγάλη διάκριση, και από αυτούς να παίρνομε οδηγίες για την αρετή και να μην ακολουθούμε τη δική μας κρίση και το λογισμό μας. Ακόμη και αν τύχει κανείς, όπως συμβαίνει κάποτε, να συναντήσει ένα γέροντα απλοϊκό, ή μερικούς άλλους χωρίς πείρα, δεν πρέπει από αυτό να αποφεύγει να φανερώνει τους λογισμούς του στους πολύ δοκιμασμένους πατέρες και να καταφρονεί τη παράδοση των προγόνων.

Παραδείγματα από την Αγία Γραφή ότι δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τους λογισμούς μας, αλλά τους εμπειρότερους από εμάς.

Ότι και αυτοί δεν κινήθηκαν από την δική τους θέληση, αλλά από το Θεό και από τις θεόπνευστες Γραφές για να το παραδώσουν αυτό στους μεταγενεστέρους, το να συμβουλεύονται δηλαδή εκείνους που είναι προοδευμένοι στην αρετή, μπορούμε να το μάθουμε από πολλά μέρη της θεόπνευστης Γραφής, και προπαντός από την ιστορία τουαγίου Σαμουήλ.

Αυτός αν και αφιερώθηκε από νήπιο στο Θεό από την μητέρα του και αξιώθηκε να συνομιλεί με το Θεό, δεν πίστεψε στον λογισμό του, αλλά μία και δύο φορές αν και τον κάλεσε ο Θεός, τρέχει προς τον γέροντα Ηλεί, παίρνει οδηγίες από αυτόν και τον συμβουλεύεται πώς να αποκρίνεται στον Θεό. Και εκείνος, που τον διάλεξε ο Θεός ως άξιό Του, θέλει με τον κανονισμό και την διαταγή του γέροντα να καθοδηγείται, για να οδηγηθεί στην ταπείνωση. 

Μα και τον Παύλο που τον κάλεσε ο ίδιος ο Χριστός και συνομίλησε μαζί Του, ενώ μπορούσε ευθύς να ανοίξει τα μάτια του και να του δείξει την οδό της τελειότητας, τον στέλνει στον Ανανία και τον διατάζει να μάθει από αυτόν την οδό της αλήθειας, λέγοντας: “Σήκω και μπες στην πόλη. Εκεί θα σου πουν τι πρέπει να κάνεις”. 

Μας διδάσκει με αυτό να ακολουθούμε την οδηγία των προοδευμένων, μήπως στην αντίθετη περίπτωση, αυτό που θα γινόταν καλώς για τον Παύλο, το παρεξηγούσαν οι μεταγενέστεροι και το έπαιρναν ως παράδειγμα για να αυθαδιάζουν και να θέλει ο καθένας σαν τον Παύλο να οδηγείται στην αλήθεια από τον Θεό και όχι δια μέσου των Πατέρων. 

Και ότι έτσι έχουν τα πράγματα, μπορούμε να το μάθομε όχι μόνον από όσα είπαμε, αλλά και από όσα έδειξε στην πράξη ο Απόστολος, που γράφει: «Ανέβηκα στα Ιεροσόλυμα για να δω τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και ανακοίνωσα σ’ αυτούς το Ευαγγέλιο που κηρύττω, μήπως άδικα τρέχω ή έτρεξα», καίτοι τον συνόδευε η χάρη του αγίου Πνεύματος, όπως φαίνεται από τη δύναμη των θαυμάτων που έκανε. 

Ποιος λοιπόν είναι τόσο αλαζόνας και υπερήφανος, ώστε ν’ ακολουθεί τη δική του γνώμη και κρίση, όταν το “σκεύος της εκλογής” ομολογεί ότι είχε ανάγκη από τη συμβουλή των παλαιοτέρων του Αποστόλων;» Ολοφάνερα λοιπόν αποδεικνύεται με αυτά ότι σε κανέναν ο Κύριος δεν αποκαλύπτει το δρόμο της τελειότητας, παρά σ’ εκείνους που καθοδηγούνται σ’ αυτόν από πνευματικούς πατέρες. 

Όπως λέει και με το στόμα του προφήτη: “Ρώτησε τον πατέρα σου και θα σου πει, τους γεροντότερους και θα σου απαντήσουν”. Με όλη μας λοιπόν την δύναμη και με κάθε επιμέλεια, οφείλομε να αποκτήσομε μέσα μας το αγαθό χάρισμα της διακρίσεως, το οποίο θα μπορέσει να μας διαφυλάξει αβλαβείς από κάθε υπερβολή».(Φιλοκαλία Νηπτικών, Θεόκλητος Διονυσιάτης, Ιγνάτιος Σακαλής, Γ. Γαλίτης).

Σημείωση: Όσιος Κασσιανός ο Ρωμαίος, όταν το έτος είναι δίσεκτο, εορτάζει στις 29 Φεβρουαρίου, αλλιώς στις 28 Φεβρουαρίου.

Πηγή : Ex-Protestant

amethystosbooks.blogspot.gr

ΞΕΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ Η Blackwater βρίσκεται στην Ελλάδα για την προστασία της κυβέρνησης – Φοβούνται εξέγερση

Ακόμα ένα δημοσίευμα αυτή τη φορά από το εξωτερικό αναφέρεται στην ύπαρξη και τη δράση της Blackwater στην Ελλάδα, με σκοπό την προστασία της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου σε περίπτωση εξέγερσης λόγω της εξαθλίωσης των Ελλήνων.

Συγκεκριμένα πρόκειται για την ινδική ιστοσελίδα darkernet.in στην οποία αναφέρεται ο φόβος μιας εξέγερσης λόγω της οικονομικής κρίσης.

Το δημοσίευμα αναφέρει και τους φόβους της κυβέρνησης για πραξικόπημα δείχνοντας έτσι ότι η κυβέρνηση δεν εμπιστεύεται πλεόν κανένα, ότι βρίσκεται υπό καθεστώς πολιορκίας και έτσι κρίνεται απαραίτητη η προστασία της απο μισθοφόρους.

"Τους τελευταίους 12 μήνες η Ελλάδα έχει δει κύματα μαζικών διαδηλώσεων, ταραχών και συγκρούσεων μεταξύ αστυνομίας, και διαδηλωτών, ένοπλων επιθέσεων σε κυβερνητικούς στόχους,όπως επίσης την ολοκληρωτική κατάρρευση της οικονομίας.

Η κυβέρνηση κλονίζεται απο σειρά σκανδάλων (όπως οι κρυφοί τραπεζικοί λογαριασμοί της Ελβετία) και δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί. Οι πεισσότεροι άνθρωποι επιβιώνουν μέσω συλλογικών προσπαθειών, οι εργάτες καταλαμβάνουν τα εργοστάσια.

Όπως είπαμε έρχεται μια εξέγερση, και πλησιάζει ολοένα και περισσότερο τώρα που η Ελλάδα εισήλθε σε μια κρίσιμη φάση" αναφέρει το δημοσίευμα για την κατάσταση στην χώρα."

Θα θυμίσουμε ότι όπως το defencenet.gr σας είχε ενημερώσει ο πρέσβης Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος με δήλωση-βόμβα, είχε πει ότι η ελληνική κυβέρνηση ανέθεσε σε ιδιωτική εταιρεία παροχής στρατιωτικών υπηρεσιών την προστασία της Βουλής. Πρόκειται για την εταιρεία «Academi», γνωστή ως «Blackwater», η οποία έχει αναλάβει αποστολές, μεταξύ άλλων στο Ιράκ.

Η αποκάλυψη του διπλωμάτη σε εφημερίδα του Καναδά, έγειρε ζητήματα μείζονος σημασίας που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των Ελλήνων πολιτών και την παραβίαση θεμελιωδών αρχών και Συντάγματος.
  
«Πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση ήλθε σε συμφωνία με τη διάδοχη εταιρεία της “Blackwater”, προκειμένου να προσλάβει μισθοφόρους για την προστασία του κοινοβουλίου. Στις δημοκρατίες ωστόσο, το Κοινοβούλιο δεν χρειάζεται προστασία», φέρεται να δήλωσε ο κ. Χρυσανθόπουλος.

Διπλωμάτης καριέρας, με πολύ καλές επαφές στις ΗΠΑ, καθώς έχει διατελεί στις μόνιμες αντιπροσωπείες στον ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, στις Βρυξέλλες, στο Τορόντο, στο Πεκίνο, ενώ διορίστηκε το 1993 ως πρώτο Έλληνας πρέσβης στην ανεξάρτητη Αρμενία.  

Τώρα έρχεται αυτό το δημοσίευμα από το εξωτερικό να τον επιβεβαιώσει, ενώ ακόμα δεν έχει υπάρξει καμμία επίσημη διάψευση από την  πλευρά της κυβέρνησης.

Επίσης και πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνος Καμμένος, σε συνάντηση που είχε με απόστρατους φέρεται να εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση έχει συνάψει συνεργασία με την εταιρεία Blackwater που τώρα ονομάζεται Academi!

Την πληροφορία δημοσιοποίησε μέσω του facebook ο πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων ΣΣΑΣ Γιάννης Αντωνιάδης, ο οποίος γράφει:

“Στη σημερινη μας συνάντηση , ο Πρόεδρος του κομματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πανος Καμμένος, μεταξύ άλλων εξέφρασε την πεποιθηση-βεβαιότητα, πως η Κυβερνηση έχει συνάψει συνεργασία με την Blackwater (νυν Academi) για την προάσπιση των συμφερόντων αυτης και της χώρας(?) υποκαθιστώντας έτσι σιγα-σιγα και τους ταγούς ασφάλειας και εθνικης κυριαρχίας .
Μας παρεπεμψε μάλιστα να μελετησουμε και το παρακάτω κειμενο : στο darkernet.in"

Εμείς γνωρίζουμε ότι "όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά" εάν κάτι από όλα αυτά δεν ευσταθεί ας βγει η κυβέρνηση να το διαψεύσει.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ.... ΚΑΙ ΑΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΣ!!! Το διαβάσαμε από το: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ.... ΚΑΙ ΑΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΣ!!!

Πηγή: ΤΟ ΛΗΜΕΡΙ

Όλο και πληθαίνουν οι φωνές αυτών που λένε ότι πρέπει η απεργία να αποκτήσει διάρκεια και να γίνει απεργία διαρκείας. Μία απεργία διαρκείας με διαφορετική μορφή και εξεγερσιακή διάθεση θα έριχνε την ακροδεξιά κυβέρνηση της ντόπιας τρόικας μέσα σε λίγες μέρες.

 

Μα καλά, τότε γιατί δεν γίνεται;

Η απάντηση είναι υπερβολικά απλή, αλλά και δύσκολη. Δεν γίνεται γενική απεργία γιατί η πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας δεν θέλει να ρισκάρει τα κεκτημένα της....

Ποια είναι αυτά τα, τόσο πολύτιμα, κεκτημένα που φοβόμαστε να χάσουμε;
30% ανεργία, μισθοί 400-500-600 ευρώ (που θα πέσουν και άλλο), συντάξεις που έχουν μειωθεί γύρω στο 40% μέσα σε 3 χρόνια, Σαμαράς, Βενιζέλος, Κουβέλης, Τσίπρας, Παπαρήγα και ναζισμός.

Αυτούς έχουμε και αυτούς θέλουμε να κρατήσουμε και για να μην παρεξηγηθούμε πάντα μιλάμε για την πλειοψηφία. Στην Ελλάδα υπάρχει μία τεράστια επιθυμία να αλλάξουμε τα πάντα, αλλά χωρίς να αλλάξει κανένας τον εαυτό του. Γιατί στην πραγματικότητα ελάχιστοι θέλουν να αλλάξει κάτι και αυτούς οφείλουμε να πιστέψουμε. Μέχρι αυτοί να γίνουν τόσο αποφασισμένοι που δεν θα έχουν ανάγκη καμία πλειοψηφία.

Αν ο μέσος έλληνας ήθελε να αλλάξει κάτι, τότε δεν θα ψήφιζε τα ίδια άτομα, δεν θα έβλεπε τα ίδια κανάλια, δεν θα διάβαζε τις ίδιες εφημερίδες και δεν θα έτρωγε τον ίδιο πρόλογο από ακριβοπληρωμένα φερέφωνα και αγορασμένες δημοσκοπήσεις. Με μία απεργία το μήνα, όπου ανεξάρτητα από τη μικρή ή μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, κυριαρχεί η διάθεση για αστειάκια και φλερτάκια δεν γίνεται δουλειά.

Αυτές δεν είναι απεργίες, είναι παρωδίες, όπου τα μεγάφωνα παίζουνε τα hit επαναστατικά τραγούδια, τα ίδια εδώ και 40 χρόνια, και ο λαός περιμένει να τελειώσει η πορεία για να πάει για καφέ. Καμία διάθεση για σύγκρουση, καμία αυταπάρνηση, κανένας αγώνας δίχως αύριο και μία ανεπανάληπτη ηττοπάθεια που έγινε μόνιμο φαινόμενο.

Στις, 20/2/2013 ήταν μέρα γενικής απεργίας.

• Οι φοιτητές των ΤΕΙ ήταν, μέρες πριν, στο δρόμο, διαμαρτυρόμενοι έντονα για το "σχέδιο Αθηνά".
• Οι αγρότες διεκδικούν τα λεφτά τους σε πολλά μέρη της Ελλάδας και έχουν στήσει μπλόκα.
• Οι άνεργοι ξεπερνούν το 1/10 του πληθυσμού και αρκετοί ξέρουν ότι δεν πρόκειται ποτέ να βρουν δουλειά.
• Αυτοί που δουλεύουν χωρίς να πληρώνονται τους τελευταίους 4 μήνες είναι εκατοντάδες χιλιάδες.

Μερικά νοσοκομεία και σχολεία θα κλείσουν για να βελτιωθούνε τα νούμερα της ελληνικής οικονομίας. Σε 1-2 χρόνια από τώρα, οι τράπεζες θα πετάξουν έξω από τα σπίτια τους αυτούς που χρωστάνε τις δόσεις του στεγαστικού δανείου. Και η απάντηση σε όλα αυτά ποια είναι; Μία "πιο ανιαρή πεθαίνεις" απεργία...

Τα τελευταία 3 χρόνια οι μόνοι που έχουν καταφέρει να αλλάξουν τα πράγματα είναι το στρατόπεδο των από πάνω. Αλλάξανε πολλά και όλα υπέρ τους. Για να κάνουμε την αυτοκριτική μας, η μόνη περίπτωση που φάνηκε μία μαζική αντίδραση από τα κάτω, πέρα από τα στενά κομματικά σύνορα, ήταν οι συγκεντρώσεις στις πλατείες το καλοκαίρι του 2011. Κάτι παρόμοιο χρειαζόμαστε και σήμερα. Κάτι καθημερινό,μακριά από κόμματα, μακριά από συνδικάτα, μακριά από ηγέτες και μακριά απο αυταπάτες.

Και για να λέμε την αλήθεια, χίλιες φορές να κατέβει κόσμος στο δρόμο, παρά να βλέπει TV στο σπίτι. Η συνταγή είναι εύκολη: Πολύς κόσμος στο δρόμο, έτοιμος για όλα και για πολλές μέρες. Αυτό θα τους ενοχλήσει και δεν το λέμε μόνο εμείς. Το λένε τα 3 χιλιάδες δακρυγόνα που πετάξανε στο Σύνταγμα μέσα σε 2 μέρες. Αυτά ξέρουν.


Read more: http://tolimeri.blogspot.com/2013/02/blog-post_2276.html#ixzz2M3Tqumv2

http://amethystosbooks.blogspot.gr/

Ο άπιστος είναι ο πιο δυστυχισμένος των ανθρώπων...

Ο άπιστος είναι ο πιο δυστυχισμένος των ανθρώπων, γιατί στερήθηκε το μοναδικό αγαθό πάνω στη γη, την πίστη, που είναι ο μόνος αληθινός οδηγός προς την αλήθεια και την ευτυχία. Ο άπιστος είναι τόσο δυστυχής, αφού έχει στερηθεί πια την ελπίδα, το μοναδικό στήριγμα στον μακρύ δρόμο της ζωής. Ο άπιστος είναι πάρα πολύ δυστυχής γιατί του λείπει η αληθινή αγάπη των ανθρώπων που περιβάλλει με φροντίδα τη θλιμμένη καρδιά. Ο άπιστος είναι δυστυχέστατος καθότι στερήθηκε το θείο κάλλος, τη θεία εικόνα τού Δημιουργού, την οποία ο ίδιος ο θείος καλλιτέχνης χάραξε και την οποία η πίστη αποκάλυψε.

Ο οφθαλμός του άπιστου τίποτε άλλο δεν βρίσκει μέσα στη δημιουργία, παρά μόνο τη δράση της φύσης. Η λαμπρή εικόνα του θείου Δημιουργού, το θαυμάσιο κάλλος της γι` αυτόν μένουν καλυμμένα και ανεξερεύνητα. Το βλέμμα του πλανιέται άσκοπα μέσα στο άπειρο της δημιουργίας, πουθενά όμως δεν βρίσκει την ομορφιά της σοφίας του Θεού, πουθενά δεν θαυμάζει τη θεία παντοδυναμία, πουθενά δεν ανακαλύπτει την αγαθότητα τού Θεού, τη θεία πρόνοια, τη δικαιοσύνη και την αγάπη τού Δημιουργού προς τη δημιουργία. Ο νους του δεν μπορεί να οδηγηθεί πέραν τού ορατού κόσμου, ούτε να υπερβεί τα όρια των αισθήσεων. Η καρδιά του παραμένει αναίσθητη μπροστά στην απεικόνιση της θείας σοφίας και δύναμης. Σ' αυτή δεν γεννιέται κανένα συναίσθημα λατρείας. Τα χείλη του μένουν σφραγισμένα, το στόμα του ακίνητο, η γλώσσα του ασάλευτη. Δεν βγαίνει φωνή μέσα από το στέρνο του, που να υμνεί, να δοξολογεί, να ευλογεί και να ευχαριστεί τον Θεό.

Η χαρά που είναι απλωμένη στο σύμπαν εγκατέλειψε την καρδιά του απίστου, διότι απ' αυτήν έχει απομακρυνθεί ο Θεός. Αυτό το κενό, το κάλυψε η λύπη, η βαριεστιμάρα και η ανυπομονησία. Παραμένει κακόκεφος, η δε έλλειψη φροντίδας για τα πνευματικά έχει καταλάβει το πνεύμα του. Πλανιέται μέσα στη δίχως φως και απατηλή νύχτα της ζωής αυτής, όπου καμιά ακτίνα φωτός δεν φωτίζει τους σκοτεινούς δρόμους του. Κανείς δεν καθοδηγεί, κανείς δεν κατευθύνει τα βήματά του. Στο στάδιο της ζωής είναι μόνος. Διέρχεται τον βίο του δίχως την προσδοκία μιας καλύτερης ζωής. Περνά μέσα από πολλές παγίδες και κανείς δεν μπορεί να τον απελευθερώσει απ' αυτές. Πέφτει μέσα σ' αυτές και συνθλίβεται από το βάρος τους. Στις θλίψεις του κανείς δεν μπορεί να τον ανακουφίσει.

Η ειρήνη της ψυχής, η γαλήνη της καρδιάς, φυγαδεύτηκαν από την απιστία, και το πένθος κατέκλυσε τα βάθη της καρδιάς του. Η χαρά που βρίσκει ο πιστός στην εργασία των θεϊκών εντολών και η ευτυχία που προέρχεται από τον ηθικό βίο, είναι για τον άπιστο άγνωστα συναισθήματα. Η αγαλλίαση που προέρχεται από τη θρησκεία ποτέ δεν επισκέφτηκε την καρδιά του άπιστου. Η πεποίθηση που πηγάζει από την πίστη στη θεία πρόνοια και η οποία καταπαύει τις φροντίδες της ζωής, είναι γι' αυτόν μια δύναμη ακατανόητη.

Η ευχαρίστηση που προέρχεται από την αγάπη και την ευεργεσία αποτελούν για τον άπιστο παντελώς άγνωστα μυστήρια. Ο άπιστος θέτοντας ως αρχή την ύλη, περιόρισε την αληθινή ευδαιμονία του ανθρώπου στον πολύ στενό κύκλο των πρόσκαιρων απολαύσεων, φροντίζοντας πάντοτε για την ικανοποίησή τους και ασχολούμενος διαρκώς με αυτές. Τα θέλγητρα της αρετής είναι σ' αυτόν τελείως ξένα. Δεν έχει γευθεί τη γλυκύτητα αυτής της χάρης. Ο άπιστος αγνόησε ποιά είναι η πηγή της αληθινής ευτυχίας και έτρεξε, δίχως να το καταλάβει, στις πηγές της πίκρας. Η απόλαυση τού έφερε τον κορεσμό και ο κορεσμός την αηδία. Η αηδία έφερε την ανία, η ανία τη θλίψη, η θλίψη τον πόνο και ο πόνος την απόγνωση. Όλα όσα μέχρι τώρα τον έθελγαν, έχασαν τη χάρη τους. Διότι όλες οι απολαύσεις του κόσμου, ως πεπερασμένες, είναι και ανίκανες να κάνουν τον άπιστο ευτυχισμένο.

Εφόσον η καρδιά τού ανθρώπου έχει πλαστεί για να κατοικηθεί από τον Θεό, το απόλυτο αγαθό, σκιρτάει και χαίρεται μόνο με αυτό το αγαθό γιατί σ' αυτό βρίσκεται ο Θεός. Από την καρδιά όμως του άπιστου ο Θεός έχει απομακρυνθεί. Η καρδιά έχει άπειρους πόθους, αφού πλάστηκε για να περιλάβει μέσα της το άπειρο. Ωστόσο, η καρδιά τού άπιστου δεν είναι πια γεμάτη από το άπειρο και πάντα στενάζει, αναζητά και ποθεί, αλλά ουδέποτε ικανοποιείται. Κι αυτό διότι οι απολαύσεις του κόσμου είναι ανίσχυρες να καλύψουν το κενό της καρδιάς του. Οι ηδονές και οι διασκεδάσεις του κόσμου, όταν σβήνουν, αφήνουν στην καρδιά ένα κατακάθι πίκρας. Οι δε μάταιες δόξες έχουν συντρόφισσες τις θλίψεις.

Ο άπιστος αγνόησε ότι η ευτυχία του ανθρώπου δεν βρίσκεται στην απόλαυση των επίγειων αγαθών, αλλά στην αγάπη του Θεού, του απόλυτου και αιώνιου αγαθού. Εδώ βρίσκεται και η κακοδαιμονία αυτών που αγνοούν τον Θεό. Αυτός που αρνείται τον Θεό είναι σαν να αρνείται την ευτυχία του και την ατέλειωτη μακαριότητα. Αγωνίζεται δυστυχισμένος στον πολύμοχθο αγώνα της ζωής. Έτσι, απελπισμένος και με τη δειλία φωλιασμένη στην ψυχή του, βαδίζει προς τον ήδη ανοιγμένο τάφο του. Το θαυμάσιο έργο που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του, αυτό που διαδραματίζεται πάνω στην παγκόσμια σκηνή και το οποίο διευθύνει η θεία σοφία, η θεία χάρη και δύναμη κι ενώ αυτά τα ίδια είναι οι πρωταγωνιστές, με συμπαραστάτες την αρμονία και τη θεία καλοσύνη, περνάει από μπροστά του τελείως απαρατήρητο. Κυλά μπρος στα πόδια του το γλυκό νερό τού ποταμού τής χαράς και της ευτυχίας, αλλά αυτός σαν καταδικασμένος Τάνταλος, αδυνατεί να δροσίσει την ξεραμένη από την απιστία γλώσσα του, σβήνοντας τη δίψα που τον καίει, διότι το νερό που τρέχει από τη δροσογόνο πηγή της πίστης, γλιστρά και φεύγει μπροστά από τα χείλη του.

Δυστυχισμένε δούλε σκληρού τυράννου! Πώς σου έκλεψαν την ευτυχία; Πώς σου άρπαξαν τον θησαυρό; Έχασες την πίστη σου, αρνήθηκες τον Θεό σου, αρνήθηκες την αποκάλυψή Του και πέταξες την πλουσιοπάροχη δωρεά της θείας χάρης. Πόσο άθλια είναι η ζωή του ανθρώπου αυτού! Αυτή είναι μια σειρά από βάσανα, γιατί το τερπνό έχασε στα μάτια του τον τερπνό χαρακτήρα του. Η φύση γύρω του τού φαίνεται στείρα και άγονη δεν γεννά μέσα του καμιά ευχαρίστηση και κανένα χαρμόσυνο συναίσθημα. Κανένα από τα δημιουργήματα του Θεού δεν του χαμογελά. Ένα πένθιμο πέπλο έχει σκεπάσει τη χάρη της φύσης, η οποία πλέον δεν τον έλκει με κανένα της θέλγητρο. Η ζωή του έχει γίνει βάρος δυσβάστακτο και η διάρκειά της στον χρόνο που κυλάει, μοιάζει με αφόρητη ταλαιπωρία.

Να λοιπόν που η απελπισία εμφανίζεται ήδη μπροστά του σαν δήμιος κι ένα σκληρό βασανιστήριο τυραννάει τον ταλαίπωρο άνθρωπο. Το θάρρος του τον έχει κιόλας εγκαταλείψει, η αντίστασή του εξασθένησε και οι ηθικές του δυνάμεις έχουν πλέον διαφθαρεί από την απιστία. Φέρεται σαν άνθρωπος που κινείται από κάτι άλλο, δηλαδή από την απιστία, έχει δε παραδοθεί στα φοβερά δεσμά της απόγνωσης, η οποία είναι πάντα δίχως έλεος και συμπάθεια. Αποκόπτει έτσι με βία και σκληρότητα το νήμα της άθλιας ζωής του και εκσφενδονίζεται στον βυθό της απώλειας, στα μαύρα Τάρταρα, όπου τότε μόνο θα βγει, όταν τον καλέσει η φωνή τού θείου Δημιουργού του, τον οποίο απαρνήθηκε, για να δώσει λόγο για την απιστία του. Τότε θα κατακριθεί και θα σταλεί στο πυρ το αιώνιο.


Αγίου Νεκταρίου Μητροπολίτου Πενταπόλεως

Ενα Πείραμα σε Βάθος

Durer’s Melencolia I

Posted by Charley Parker at 12:04 pm 

Meloncolia I, Albrecht Dürer.

One of the most iconic engravings by one of art’s great printmakers,Melelcolia (an archaic spelling of melancholia) is filled with symbols of alchemy and carpentry (architecture), along with various measuring tools, an hourglass, a polyhedron and a “magic square” — the rows of which add up to 34 in all directions.

The middle two numbers in the bottom row of the magic square are the date of the engraving, 1514. It has been pointed out that 34 is a number in the Fibonacci sequence (associated with the “golden section”).

The title’s “I”, as announced in the banner-like wings of a bat/rat/snake thing as it flies out of a burst of light under the arch of a rainbow, indicates that this may have been intended as the first of a series of representations of the “four temperaments”: melencolic, phlegmatic, choleric and sanguine.

If you dig, you will find many interpretations and discussions of this work, filled as it is with symbols and enigmas perhaps known only to Durer himself — like the vague skull or phantom face many see in the leading face of the polyhedron.

This example of the engraving, in its second state, is in the collection of the Metropolitan Museum of Art. Use the “Fullscreen” link below the image and then the zoom controls or download arrow. Spend some time with it; if nothing else it is beautifully drawn and rendered.

One of many possible interpretations suggests that the apparently brooding figure, accompanied by a cherub-like genius (in the ancient meaning of an attending spirit), might be a symbol of the artist.

Is there a relationship between the artist and the melancholic? Does art spring from a troubled mind? Must you “pay the dues to sing the blues”, as the song suggests? Maybe this is Durer’s meditation on those questions.

I think it’s interesting, however, to note that the face of the main figure, on close inspection, looks more pensive than what we usually think of as melancholy.

http://www.linesandcolors.com/

ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΠΑΝΕ ΣΤΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ "Δεν θέλουμε πλεόν να είμαστε μουσουλμάνοι"

 
"Οί Τούρκοι θά φύγουν, αλλά θά ξανάρθουν πάλι καί θά φθάσουν ώς τά Εξαμίλια. Στό τέλος θά τούς διώξουν είς τήν Κόκκινη Μηλιά. Από τούς Τούρκους τό 1/3 θά σκοτωθή, τό άλλο τρίτο θά βαπτισθή καί μονάχα τό 1/3 θά πάη στήν Κόκκινη Μηλιά", έλεγε ο Πατροκοσμάς.

Διαβάστε τώρα το ακόλουθο άρθρο προσεκτικά, και θα καταλάβετε πόσο δίκιο είχε ο Άγιος, και πόσο πιθανό είναι να ζήσουμε αυτά τα γεγονότα στην εποχή μας, του Τρελού Νερού όπως λένε αυτοί που ξέρουν.

Από Γιώργο Γεράκη
Ο φανατισμός των Ισλαμιστών στην Τουρκία δεν επιτρέπει διαφοροποιήσεις ειδικά σε… θέματα θρησκείας. Αυτό όμως που δεν επετεύχθη με «ζεϊμπέκικα και κουμπαριές» το πράττει η Ορθοδοξία αφού είναι έκδηλο σε πολλούς Τούρκους το Ορθόδοξο υπόβαθρο. Αν καί οι λιγοστοί Σελτζούκοι άλλαξαν τον εθνοθρησκευτικό χαρακτήρα εκατομμυρίων Ελλήνων (Μικρασίας, Θράκης, Πόντου κ.α.) που λόγω βίας ή συμφερόντων εξισλαμίσθηκαν ακόμα και επιφανειακά, σήμερα μία κρυμμένη Ορθόδοξη θρησκευτικότητα εκδηλώνεται από τους απογόνους τους. Οι κρυπτοχριστιανοί αποτελούν για το Πατριαρχείο ένα κρυφό ποίμνιο τραγικών θυμάτων μιας αυταρχικής διοίκησης αιώνων.

Ζουν παντού. Κυρίως στον Πόντο που ίσως είναι 2 εκατομμύρια! Έρημοι ναοί λειτουργούν και ξαφνικά γεμίζουν κρυπτοχριστιανούς που κοινωνούν συνειδητά, νηστεύουν ακόμα και το λάδι όλα τα 5ήμερα της Μ. Τεσσαρακοστής. Γράφονται συνθήματα σε τοίχους από νέους με αναζητήσεις: «Δεν θέλουμε να είμαστε πια μουσουλμάνοι. Θέλουμε να γίνουμε Χριστιανοί»! Τούρκοι λένε σε Έλληνες επισκέπτες: «Ο τόπος αυτός είναι δικός σας». Hos geldiniz! Φύλακες μνημείων λένε σε Έλληνες να μην πληρώνουν εισιτήριο γιατί «αυτά είναι δικά σας». Δεν θεωρούν ευλογία απ’ τον Θεό το γεγονός ότι αδίκησαν τους Ρωμηούς κλέβοντας και διώκοντάς τους, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο λόγος που δεν βλέπουν προκοπή! Καταλαβαίνουν ότι ζουν σε μια χώρα που όλα είναι Ελληνικά! Ιστορία, μνημεία, πόλεις, πολιτισμός και το σημαντικότερο ότι η συντριπτική πλειοψηφία εξ’ αυτών γνωρίζει ότι στις φλέβες τους ρέει Ελληνικό αίμα!

Τα περιστατικά πολλά. Στο ναό Αγ. Τριάδος Σταυροδρομίου Κωνσταντινουπόλεως, ο π. Δοσίθεος συναντά νεαρή Τουρκάλα που ρίχνει οβολό στο παγκάρι, ανάβει κερί, προσκυνεί την εικόνα και εξηγεί στον Πάτερ: «Μου αρέσουν τα δικά σας»! Κάθε Παρασκευή που λειτουργεί η Μονή Μεταμορφώσεως Πρώτης συρρέουν πολλοί Τούρκοι. Στο νησί Αντιγόνη τιμούν τον Αγ. Γεώργιο φέρνοντας στο μοναστήρι λάδια, λαμπάδες, χρήματα για τα θαύματα που κάνει. Σ’ ένα απ’ τα 40 αγιάσματα της Πόλης, στο Μπαλουκλή καταφεύγουν πολλοί Τούρκοι ζητώντας βοήθεια σε δύσκολες περιστάσεις της ζωής. Στην Παναγία του Βεφά κάθε πρωτομηνιά εκατοντάδες Τούρκοι παίρνουν αγιασμό και την Πρωτοχρονιά γίνεται το αδιαχώρητο από χιλιάδες προσερχόμενους. Κοντά στην Αγιά Σοφιά, στον Αϊ Θαράπο, κάθε Δευτέρα Ορθόδοξος ιερέας διαβάζει συνεχώς ευχές σε «μουσουλμάνους» που ζητούν εξομολόγηση. Το αγίασμα της σπηλιάς Αγ. Δημητρίου Ξηροκρήνης γεμάτο δεκανίκια και τάματα από Τούρκους ακόμα και απ’ το Ερζερούμ που θεραπεύθηκαν.

Εκκλησιάζονται, ζητούν να κοινωνήσουν, προσκυνούν το Σταυρό, ευχαριστούν τον παπά που σταυρώνει το άρρωστο παιδί τους, αγαπούν ιδιαιτέρως τον Aziz Nikola (Άγιο Νικόλαο)! Τουρκάλα κρατά 50 χρόνια αναμμένο το καντήλι στο Ναό Ταξιαρχών Μοσχονησίων!

Η «Σαμπάχ» γράφει: «Η επαναλειτουργία της Πατριαρχικής Σχολής Χάλκης είναι αίτημα άκρως λογικό» και ο αρθρογράφος Τσαντάρ υποστηρίζει «την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου που ισχύει απ’ το 451… ». Ο Γ. Τζιβαόγλου γράφει ότι ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ υπήρξε μοιραίο λάθος. Τουρκική τράπεζα παρουσίασε έκδοση για το Βυζάντιο που περιείχε ακόμα και λόγο του Αγίου Βασιλείου προς νέους! Η Τουρκική ακαδημία επιστημών διοργάνωσε συνέδριο για τη ζωή στο Βυζάντιο. Στην Τουρκία οι Ορθ. Εκκλησίες δεν πληρώνουν ηλεκτρικό ρεύμα όπως στην Ελλάδα. Απαλλάσσονται!
Τουρκικές πηγές σε έρευνα του Ν. Χειλαδάκη αποκαλύπτουν ότι στη Μονή Παντοκράτορος του Κερατίου που υπήρχαν οι αυτοκρατορικοί τάφοι Κομνηνών και Παλαιολόγων, είναι σήμερα η περιοχή Φατίχ, κέντρο φανατικών ισλαμιστών και συνηθίζουν πολλοί Τούρκοι να ανάβουν κεριά και να ρίχνουν χρήματα σ’ έναν τάφο παρά την προειδοποιητική επιγραφή που απαγορεύει αυστηρά τη συνήθεια αυτή. Στην ίδια συνοικία υπήρχε ο Βυζαντινός ναός Αγίων Αποστόλων. Πάνω στα ερείπιά του χτίστηκε τζαμί και κατόπιν επισκευών ανοίχτηκε ο τάφος του Μωάμεθ Πορθητή που είχε μητέρα Χριστιανή -πιθανώς Ελληνίδα- και διαπιστώθηκε ότι μία καταπακτή οδηγούσε στην υπόγεια αίθουσα της παλιάς Εκκλησίας, αποδει-κνύοντας ότι ο Μωάμεθ είχε ταφεί σε Ορθόδοξη Εκκλησία εν μέσω Βυζαντινών αυτοκρατόρων! Μαρτυρίες αναφέρουν ότι στα τέλη της ζωής του είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό και δίπλα στον τάφο του βρέθηκε Σταυρός και εικόνα της Παναγίας! Ο ναός Αγίας Ειρήνης δίπλα στην Αγιά Σοφιά δεν έγινε ποτέ τζαμί. Ο Μωάμεθ τον άφησε να λειτουργεί κανονικά χάριν της Χριστιανής μάνας του! Όλα αυτά απασχολούν κατά καιρούς τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Το περιοδικό «Ακτουέλ» της Σαμπάχ παρουσίασε άρθρο: «Ο Πορθητής ήταν Χριστιανός;»!

Η εβδομαδιαία τουρκική επιθεώρηση αξιών αναφέρει: «Επιστρέφουν στις θρησκευτικές τους ρίζες»! Επισημαίνει ότι σε 3 χρόνια μοιράστηκαν 8 εκατομμύρια Ευαγγέλια (incil) στην τουρκική γλώσσα, ενώ φανερά βαπτίζονται Χριστιανοί πολλοί μουσουλμάνοι απόγονοι εξισλαμισμένων Ελληνογενών που ανακαλύπτουν τις χριστιανικές τους ρίζες! Η «Σαμπάχ» τιτλοφορεί: «Η Εκκλησία της Παναγίας στην Κωνσταντινούπολη, τελευταία ελπίδα για τους Τούρκους»! Την χαρακτηρίζει «Πόρτα ελπίδας», τόπο προσκυνήματος και προσευχής στα προβλήματα των Τούρκων με αθρόα προσέλευση που κάθε 1η του μηνός δημιουργείται το αδιαχώρητο! Η φήμη της Παναγίας απλώθηκε παντού και οι Τούρκοι -ακόμα και διάσημοι- προσέρχονται για να ανάψουν κεριά, να φιλήσουν το χέρι Ορθόδοξου παπά, δηλώνοντας ότι εκεί είναι το σπίτι του Θεού γιατί γίνονται θαύματα!

Στον Αρχάγγελο Μιχαήλ στη Σεβάστεια, αναφέρεται στα συναξάρια ότι μικρά ψάρια εντός του αγιάσματος έγλυφαν το σώμα των ασθενών και λάμβαναν θαυματουργικά θεραπεία. Η Εκκλησία καταστράφηκε τον 15ο αιώνα, αλλά σήμερα το αγίασμα χρησιμοποιείται με τις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες προσελκύοντας πολλούς Ευρωπαίους. Η εφημερίδα «Σταρ» γράφει: «Τουρκάλες με μαντίλες πάνε σε Εκκλησίες», ανάβουν κεριά, κάνουν τάματα, ζητάνε την ευλογία έκπληκτων παπάδων, προσκυνούν εικόνες, επικαλούνται Αγίους (όλα αυτά τα απαγορεύει το Ισλάμ), παρατηρώντας μία μεταστροφή σε Ελληνορθόδοξους ναούς και αγιάσματα όπου οι Τούρκοι βρίσκουν καταφύγιο! Η εφημερίδα «Μιλιέτ» αναφέρει ότι με μέριμνα Τούρκου δημάρχου, γιορτάστηκε ευλαβικά στη Σηλυβρία η μνήμη του Αγίου Νεκταρίου με μαζική συμμετοχή «μουσουλμάνων»!
Τα τελευταία χρόνια επετράπη στην εορτή των Θεοφανίων να ρίχνετε στο Βόσπορο ο Σταυρός. Πιο πολύ χάρηκαν οι Τούρκοι ψαράδες γιατί θεωρούσαν ότι ο λόγος που μειώθηκαν τα ψάρια στη θάλασσα ήταν που δεν έριχναν οι Ρωμηοί το Σταυρό τα Φώτα!

Τουρκικές εφημερίδες ανέφεραν ότι νεαρή Τουρκάλα βούτηξε με τα ρούχα να πιάσει το Σταυρό στον Κεράτιο μαζί με Χριστιανούς δίνοντας συνέντευξη ότι ήθελε να τιμήσει τη γιορτή των Ρωμηών και θα το ξανάκανε για να πάρει ευλογία! Η «Χουριέτ» πρώτη σε κυκλοφορία τουρκική εφημερίδα δημοσίευσε πριν λίγα χρόνια ότι Τούρκος υποψήφιος δήμαρχος κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος ζήτησε την ευλογία του Πατριάρχη, παρακολουθώντας τη θ. λειτουργία στην Παναγία Ευαγγελίστρια την 25η Μαρτίου(!), μίλησε δημόσια σε Τούρκους δημοσιογράφους για την αγιότητα του ηγέτη της Ορθοδοξίας και του πρόσφερε τριαντάφυλλο…»!

Τουρκικά κανάλια δείχνουν Μετέωρα, Μιστρά, ψαλμωδίες, βίους Αγίων κ.α. Προβάλλουν Τούρκους που αγιογραφούν και ότι έξω από την Άγκυρα σε ιστορική παλαιοχριστιανική κατακόμβη συρρέουν προσκυνητές πιστεύοντας ότι θα βοηθηθούν στη ζωή τους, ανάβοντας κεριά εκεί όπου συγκεντρώνονταν παλιά οι Χριστιανοί. Έξω από τα Άδανα σε κατακόμβη που αγίασαν 7 Χριστιανοί νέοι προσέρχονται Τούρκοι προσκυνητές θυμιάζοντας λιβάνι που απαγορεύει το Ισλάμ, θεωρώντας τους τόπους ιερούς διότι γίνονται φοβερά θαύματα. Στην Ταρσό ο Ναός Αποστόλου Παύλου είναι προσκύνημα, ανάβουν καντήλια, φιλάνε εικόνες, πίνουν αγίασμα για την υγεία τους και όλα αυτά τα θεωρούν ιερά. Στις 24 Σεπτεμβρίου στην Πρίγκηπο τιμούν τον Άγ. Γεώργιο τον Κουδουνά.

Δεκάδες χιλιάδες προσκυνητές απ’ τα πέρατα της Τουρκίας με τσαντόρ, ακόμα και ηλικιωμένοι, περπατούν ξυπόλητοι, απ’ τις ακτές όλη την ανηφόρα ως την κορυφή που είναι ο ναός σε ένα άνευ προηγουμένου πανηγύρι, κάνοντας τάματα, κρεμώντας κουρελάκια στα δέντρα, τηρώντας μία παράδοση με κλωστές, περιμένοντας σε ατέλειωτες ουρές επί 5 ώρες για να πάρουν αγιασμό, να τους σταυρώσει ο Ορθόδοξος παπάς, ανάβοντας κεριά, χαϊδεύοντας εικόνες, πιστεύοντας στη δύναμη του Σταυρού!
Τούρκοι γράφουν λογοτεχνικά βιβλία: «Κωνσταντινούπολις ήταν το όνομά σου… με το λαό σου τον ευσεβή, τις Εκκλησιές, τα μοναστήρια, τ’ αγιάσματά σου, με τις εικόνες, τους καλογέρους και τους αγγέλους σου, ήσουνα η πρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας. Κωνσταντινούπολις το όνομά σου…»
Ας τα βλέπουν αυτά στην χώρα μας «οι λίγοι» που έκαναν μόδα το να μάχονται την Εκκλησία.

Εφημερίδα Λέσβου «Δημοκράτης» 25-12-2008

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

ΟΙ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΙΟΥΓΚΙΑΝΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (13)

Συνέχεια από Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013
Αντανακλάσεις της ψυχής

Marie–Louise von Franz

Δ. Το πρόβλημα της σχέσης των αρχετύπων με το υποκείμενο

Εάν επιχειρήσουμε να φωτίσουμε λίγο από ψυχολογική άποψη το παραπάνω σύντομο σχεδιάγραμμα της ανάπτυξης των θεωριών για τους δαίμονες, έχουμε μπροστά μας μια σύνθετη εικόνα. Από την μια μεριά, οι δαίμονες χαρακτηρίζονται αναμφισβήτητα σαν αρχετυπικές δυνάμεις· από την άλλη, η διάκριση που έγινε στην ύστερη αρχαιότητα ανάμεσα στα δαιμονικά ενδιάμεσα όντα και τους ανώτερους θεούς που είναι απομακρυσμένοι από τους ανθρώπους έφερε μαζί της κάτι σαν επισκίαση της αρχετυπικής εικόνας. Γίνεται αμέσως φανερό ότι το ενστικτώδες και συγκινησιακό στοιχείο των αρχετύπων έχει πλησιάσει περισσότερο τους ανθρώπους, ενώ το πνευματικό στοιχείο – οι «θεοί», που μοιάζουν περισσότερο με τις πλατωνικές ιδέες – παραμένει σε κατάσταση προβολής στον υπερ-κοσμικό «μεταφυσικό» χώρο. Είχε εγερθή η υποψία ότι οι «δαίμονες» είχαν κάποια σχέση με τις ψυχικές καταστάσεις των ανθρώπων. Αλλά οι θεοί, οι ιδέες και οι μαθηματικές δομές γίνονταν αντιληπτά σαν καθαρά εξωανθρώπινα· κατοικούσαν στο Υπερπέραν μέσα σε αιώνια γαλήνη. Αυτό αντιστοιχεί στο ψυχολογικό γεγονός ότι «ένα αρχέτυπο στην ήρεμη κατάσταση της μη προβολής δεν έχει επακριβώς καθορισμένη μορφή, αλλά είναι μια ακαθόριστη δομή που μπορεί να πάρη ορισμένες μορφές μόνο σαν προβολή» Οι δαίμονες, επομένως, είναι αρχετυπικοί σχηματισμοί που εμφανίζονται στο πεδίο των ανθρώπινων προβολών.

Ακόμη και κατά την χριστιανική εποχή οι αντιλήψεις για τους δαίμονες δεν άλλαξαν ουσιαστικά· οι διάβολοι, όταν προσελκύονται από την ανηθικότητα, μπορούν να κυριέψουν έναν άνθρωπο. Από την άλλη, ο Χριστός, η αντίθετη δύναμη, είναι κάτι αντικειμενικά μεταφυσικό, εκτός από την περίπτωση μερικών μυστικών που είχαν μια άμεση εμπειρία της πραγματικότητας του «εσωτερικού Χριστού». Το γεγονός ότι τουλάχιστον οι δαίμονες θεωρούνταν σαν κάτι εν μέρει «ψυχικό» σήμαινε ότι τα αρχέτυπα του συλλογικού ασυνειδήτου είχαν αρχίσει να πιέζουν για να αναδυθούν στην υποκειμενικά βιωμένη ψυχή του ατομικού ανθρώπου· κάτω όμως από αυτήν την κορυφή που αναδύεται έχουν μια βάση που βρίσκεται βαθειά μέσα στο συλλογικό ασυνείδητο, και φθάνει μέχρι κάτω στον χώρο της μεταψυχικής πραγματικότητας.

Στο παρακάτω διάγραμμα, οι ιστορικές αντιλήψεις είναι στα αριστερά και τα ψυχολογικά τους αντίστοιχα στα δεξιά: 

  Μόνο στο επίπεδο της εγωικής συνείδησης ένα άτομο είναι πλήρως υπεύθυνο για ό,τι κάνει. Ο έλεγχος του εγώ αρχίζει να εξασθενίζη στο πεδίο των «προσωπικών μειονεξιών συμπλεγματικής αιτίας»· αλλά η χριστιανική ηθική απαιτεί ατομική ηθική ευθύνη ακόμη και σε αυτό το πεδίο. Αυτό που βρίσκεται πίσω και έξω από αυτήν την περιοχή βρίσκεται επίσης σε μεγάλο βαθμό έξω από τον συνειδητό έλεγχο, έτσι ώστε η αφομοίωση – δηλαδή η πρόσληψη αυτών των περιεχομένων στην συνειδητή προσωπικότητα – κατά κανόνα δεν είναι πλέον δυνατή. Ο Jung πρόσφερε μια σπουδαία υπηρεσία, πάντως, δείχνοντας ότι είναι δυνατόν να έλθουμε σε σχέση με αυτά τα περιεχόμενα αντί να τα απωθούμε, εξουδετερώνοντας έτσι τις αρνητικές τους συνέπειες σημαντικά. Αυτό μπορεί να γίνει με την τεχνική διαλογισμού που ονομάζεται ενεργητική φαντασία. Με αυτήν την μέθοδο το συνειδητό εγώ επιτρέπει στα ασυνείδητα περιεχόμενα να μπουν μέσα στο επίπεδο της συνειδητότητας σαν φανταστικές εικόνες, όσο πιο αντικειμενικά γίνεται, και μετά αρχίζει έναν διάλογο μαζί τους: σαν να ήταν ένα αυτόνομο πρόσωπο απέναντι του. Μέσω αυτής της συνειδητής και ηθελημένης προσοχής οι δαίμονες, εάν πρόκειται για δαίμονες, απολαμβάνουν τον σεβασμό ή την «λατρευτική τιμή» που απαιτούν, και αυτό συμβάλλει στην εξιλέωσή τους. Εάν οι αντικειμενικοί σκοποί του εγώ συγκρούονται με αυτούς των «δαιμόνων», μπορεί ένας συμβιβασμός που παίρνει υπόψη τις ανάγκες και των δύο πλευρών, να βρεθή.

Μια ταξινόμηση των ποικίλων μοντέρνων ψυχοθεραπευτικών μεθόδων ανάλογα με την σχέση τους με τον εξορκισμό ή με τις προσπάθειες για την επίτευξη αφομοίωσης θα ήταν μια ενδιαφέρουσα άσκηση, αλλά θα μας απομάκρυνε πολύ από την κύρια γραμμή του ενδιαφέροντός μας. Η ψυχοφαρμακολογία και ο μπιχεβιορισμός, πάντως, είναι καθαρά «εξορκιστικού» χαρακτήρα· η Φροϋδιανή ανάλυση, όπως και η ομαδική θεραπεία, βρίσκονται πιο κοντά στο «καθαρτικό» στοιχείο όσον αφορά την «τιμή» προς τους δαίμονες. Από όσο γνωρίζω, η Γιουγκιανή σχολή είναι η πιο σαφής στην υποστήριξη της αφομοίωσης μέσω της ενόρασης.

Η αφομοίωση, όμως, των ασυνείδητων περιεχομένων με την ενεργητική φαντασία φαίνεται να λειτουργή μόνο όταν πρόκειται για τους κατώτερους δαίμονες, τους «μικρούς διαβόλους» που σχηματίζουν την προσωπική «σκιά», αλλά όχι όταν πρόκειται για την  α ρ χ ή  του κακού (το αρχέτυπο του κακού). Ο Jung τονίζει ιδιαίτερα αυτό το σημείο: «…είναι κάτι που βρίσκεται εντελώς μέσα στα όρια του δυνατού να αναγνωρίση ένας άνθρωπος το σχετικό κακό της φύσης του, αλλά είναι μια σπάνια και συντριπτική εμπειρία να κοιτάξη στο πρόσωπο το απόλυτο κακό». Ο Jungυπαινίσσεται την  α ρ χ ε τ υ π ι κ ή  πλευρά του κακού, την σκοτεινή όψη της εικόνας του Θεού ή του Ταυτού, που το απροσμέτρητο βάθος της ξεπερνάει κατά πολύ το κακό της ανθρώπινης σκιάς. Α υ τ ή  η εσωτερική δύναμη, όπως όλες οι αρχετυπικές δυνάμεις του ασυνειδήτου, δεν μπορεί να αφομοιωθή από το εγώ. Γι’ αυτόν τον λόγο οJung απέκρουσε με τόση οξύτητα στο έργο του «Αιών» το θεολογικό δόγμα της privation boni(στέρησης του καλού – Σ.τ.Μ.: η θεωρία ότι το κακό δεν υπάρχει καθεαυτό, αλλά είναι απλώς έλλειψη του καλού), της μη ουσιαστικής ύπαρξης του κακού. Εάν το κακό δεν είναι ένα μέρος της εικόνας του Θεού, γίνεται το φορτίο της ανθρώπινης ψυχής, πράγμα που σημαίνει μια υπέρβαση των ανθρωπίνων ορίων. «Εάν», γράφει ο Jung, «αυτή η εξαιρετική δύναμη του κακού αποδοθή στην ψυχή, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μόνο μια αρνητική διόγκωση – δηλαδή μια δαιμονική αξίωση για δύναμη από την πλευρά του ασυνειδήτου, που το κάνει ακόμη πιο τρομερό». Αυτό σημαίνει την κατοχή από το απόλυτο κακό, όπως έχει προβλεφθή για τους Χριστιανούς, παραδείγματος χάριν, στην έλευση του Αντιχρίστου, και όπως την γνωρίζουμε σήμερα, μέρα με την ημέρα, στην απίστευτη σκληρότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Πίσω από αυτό το φαινόμενο βρίσκεται, στην πραγματικότητα, μια ενεργοποίηση της σκοτεινής όψης της εικόνας του Θεού που, στην περίπτωση ορισμένων αδύναμων ατόμων, μπορεί να οδηγήση σε μια καταστροφική αποσύνθεση των συστατικών της ψυχής, στον πανικό, ή σε κάποιο άλλο ανεξέλεγκτο, επομένως μοιραίο, συναίσθημα. Η έδρα και το κέντρο τέτοιων καταστρεπτικών συναισθημάτων, που υπάρχουν δυνάμει σε κάθε ανθρώπινη ψυχή, είναι το Ταυτό, ένα εσωτερικό κέντρο από το οποίο μπορούν να προέλθουν τα μεγαλύτερα δημιουργικά και τα χειρότερα καταστρεπτικά αποτελέσματα. Το γεγονός ότι και η κόλαση και η λύτρωση είναι όψεις ακριβώς της θεϊκής εικόνας, είναι, όπως λέει ο Jung«συντριπτικό». Αλλά το ίδιο σημειώνεται και από τον Meister Eckhart όταν λέει ότι, επιστρέφοντας στον αληθινό εαυτό του, μπαίνει σε μια άβυσσο «βαθύτερη από την ίδια την κόλαση». Συνενώνει σε ένα τις πιο ενδόμυχες σκέψεις, τον Θεό και την κόλαση. Αυτό, όμως σχολιάζει ο Jung, «βασίζεται επάνω στην εμπειρία ότι το ανώτερο και το κατώτερο προέρχονται και τα δύο από τα βάθη της ψυχής, και είτε κάνουν το εύθραυστο σκάφος της συνείδησης να ναυαγήση είτε το φέρνουν στο λιμάνι, με λίγη ή καθόλου βοήθεια από εμάς».

Σύμφωνα με τον Ιησουίτη Picinellus, η καταστρεπτική πλευρά του εσωτερικού κόσμου βρίσκεται στην γλώσσα (επιστολή Ιακώβου 3, 6 : «και η γλώσσα πυρ εστι, ο κόσμος της αδικίας»). Όπως είδαμε, οι αρνητικές προβολές προκαλούν κυρίως πικραμένα ή οργισμένα λόγια που χτυπούν τους άλλους σαν βέλη· η γλώσσα είναι το όργανο του ψέμματος και της συκοφαντίας – και χρησιμοποιείται όχι μόνο για τέτοιες κακόβουλες επιθέσεις, αλλά και για κάθε δυνατή ιδεαλιστική διανοητική ανοησία, που εξαπλώνεται ακριβώς με σλόγκαν όπως «ευημερία», «ύπαρξη», «ασφάλεια», «ειρήνη ανάμεσα στους λαούς του κόσμου», και όλα τα υπόλοιπα. Το κακό συχνά κρύβεται πίσω από τον ιδεαλισμό – και πίσω από τους –ισμούς γενικά,, που είναι τις περισσότερες φορές απλώς ετικέτες που καλύπτουν έναν πολύ αντιπνευματικό δογματισμό. Σε τέτοιες περιπτώσεις κάποιος «γνωρίζει» τί είναι σωστό και τί καλό για τους άλλους ανθρώπους, και γενικά για την ανθρωπότητα. Αυτό είναι η αρχή του τέλους, της παρακμής. Οι διανοούμενοι δάσκαλοι του Κρεμλίνου είναι ένα κλασικό παράδειγμα. Οι κίνδυνοι που απειλούν κάποιον όταν παίρνη αυτόν τον δρόμο είναι πολύ μεγάλοι. Αρχίζουν με το ψέμμα, δηλαδή με την προβολή της σκιάς. Περισσότεροι άνθρωποι βασανίζονται και σκοτώνονται στο όνομα όλων αυτών των –ισμών από όσους πεθαίνουν εξ αιτίας των δυνάμεων της φύσης. Πίσω από τέτοιους –ισμούς βρίσκονται οι προβολές του δικού μας εσωτερικού ασυνειδητοποίητου προβλήματος των αντιθέτων. Η διάκριση, όμως,  α υ τ ο ύ  του προβλήματος φαίνεται μέχρι στιγμής αδύνατη για πολλούς ανθρώπους.

Με την βοήθεια του υλικού που αναφέραμε είδαμε ότι οι δαίμονες μπορούν, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, να εννοηθούν σαν προβολές ασυνείδητων αυτόνομων συμπλεγμάτων, αλλά ότι υπάρχουν καθορισμένα όρια στην δυνατότητα αμφισβήτησής τους. Όπου εμφανίζονται σε αρχετυπικές μορφές, μόνο τα  π ε ρε χ ό μ ε ν ά  τους μπορούν (και πρέπει!) να αφομοιωθούν – δηλαδή, ό,τι μπορεί να γίνη κατανοητό στις συμβολικές εικόνες από το υποκείμενο που τις βιώνει – αλλά όχι η ίδια η αρχετυπική δομή. Με αυτή την δομή μπορεί κανείς να σχετισθή μόνο, όπως πάντα, «θρησκευτικά», παίρνοντάς την προσεκτικά υπ’ όψη όσο ζη, και απονέμοντάς της τιμητικό σεβασμό.

6. ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΙΚΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ

Α. Η Ψυχή και ο Έρως στον Απουλήιο

Στους πρωτόγονους λαούς, όπως επίσης και στους πολιτισμούς της ύστερης αρχαιότητας, όπως είδαμε, δεν θεωρούνταν όλοι οι δαίμονες κακοί· το εάν θα ασκούσαν καλή ή κακοποιά επίδραση επάνω στους ανθρώπους εξαρτιόταν κατά ένα μεγάλο βαθμό, αν όχι ολοκληρωτικά, από την στάση και την συμπεριφορά των ίδιων των ανθρώπων. Μόνο με την αρχή της εμφάνισης του Χριστιανισμού άρχισε να εξαπλώνεται η ιδέα, που ήρθε μέσω της Ανατολής, ότι υπάρχουν καθαρά καταστρεπτικά πνεύματα (για παράδειγμα στον Πλούταρχο). Αλλά η πλειοψηφία των  δ α ι μ ό ν ω ν  (daimons) είναι απλά ένα κομμάτι της φύσης, τόσο καλό ή κακό όσο τα ίδια τα ανθρώπινα όντα. Σε αυτά που ακολουθούν, επομένως, ονομάζω τα καλά είτε κακά πνεύματα δαίμονες (daimons) και τα καθαρά κακής φύσης «δέμονες» (demons).

Η οξύτερη ηθική διάκριση που έφερε ο Χριστιανισμός ανάμεσα στα καλά πνεύματα και τα κακά πνεύματα δείχνει από ψυχολογική άποψη μια αυξανόμενη συνειδητότητα αυτού που ο Jungονομάζει σκιά: όλες εκείνες οι ζωώδεις ή και αλλοιωτικής μορφής κατώτερες όψεις της συνειδητής προσωπικότητας που τείνουν να συμπυκνωθούν σε μια εχθρική εικόνα και που αδίστακτα προβάλλονται σε πρόσωπα του περιβάλλοντος. Αυτή η προσωπική εχθρική εικόνα, πάντως, μπορεί να αναγνωρισθή χωρίς πολλή δυσκολία, εάν υπάρχει λίγη αυτοκριτική· εάν κάνη κανείς τον κόπο μπορεί να πιάση τον εαυτό του «επ’ αυτοφόρω» να κάνη ή να λέη ακριβώς εκείνο το πράγμα που αντιπαθεί περισσότερο στο άλλο πρόσωπο. Η σκιά αποτελείται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από οκνηρία, απληστία, φθόνο, ζήλεια, επιθυμία για επιβολή, επιθετικότητα και παρόμοια «βασανιστικά πνεύματα».

Ανάμεσα στους δαίμονες της αρχαιότητας, πάντως, ο Πλάτωνας ανέφερε επίσης μερικούς που είναι οι «μεγάλοι δαίμονες», όπως ο θεός Έρως και η θεά Ψυχή. Ερμηνευόμενοι ψυχολογικά αυτοί οι «μεγάλοι δαίμονες» είναι εκείνα τα περιεχόμενα του ασυνειδήτου που ο Jung ονόμασε anima και animus, και που τα περιέγραψε σαν  τ ο υ ς   πραγματικούς παράγοντες μέσα στην ψυχή που δημιουργούν την προβολή. Χρησιμοποίησε την λέξη anima, όπως γνωρίζουμε, για να δείξει την θηλυκή πλευρά της ψυχής ενός άνδρα, που πρώτα ενσαρκώνεται στην εικόνα της μητέρας, και ανανεώνεται στην εικόνα της αγαπημένης ή της συζύγου. Α υ τ ή  ε ί ν α ι  κ α τ’  ε ξ ο χ ή ν  ο πυρήνας της ασυνείδητης ψυχής ενός άνδρα που «υφαίνει την μοίρα», γι’ αυτό στην Ανατολή ονομάζεται Maya – υφάντρια του κόσμου ή η χορεύτρια που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του αληθινού κόσμου. Εκείνες οι προβολές που δημιουργούνται όχι από την σκιά αλλά από  α υ τ ο ν  τον παράγοντα είναι πολύ πιο δύσκολο να αναγνωρισθούν· χωρίς μια στενή και ζωντανή σχέση με έναν σύντροφο του αντίθετου φύλου σχεδόν ποτέ κανείς δεν βρίσκει την άκρη. Είναι πραγματικά η δύναμη που βρίσκεται πίσω από όλες τις εμπλοκές στον ερωτικό τομέα και πίσω από τις περισσότερες συγκρούσεις στον χώρο του γάμου. Η animaεμφανίζεται σαν ένα εξωλογικό είδος παρόρμησης ή διάθεσης, η οποία για τον άνδρα είναι εντελώς ασυνείδητη, ή σαν ένα κίνητρο ζωής που τον οδηγεί προς αυτήν την γυναίκα και όχι σε εκείνη και τον κατευθύνει προς αυτόν τον τρόπο ζωής και όχι εκείνον, που κάνει τα αισθήματά του θερμά και γεμάτα από την χαρά της ζωής (joie de vivre), ή κρύα και αδιάφορα, που τον γεμίζει με ενθουσιασμό ή ξαφνικές μεταπτώσεις, τον παραπλανά με το πάθος και την «αμαρτία», και ακόμη τελικά του φέρνει ένα ξύπνημα του εαυτού του.

Μια από τις πρώτες περιγραφές του τρόπου με τον οποίο ένας άνδρας μπορεί να οδηγηθή μέσα από το χάος και τις εμπλοκές της ζωής που προκαλούνται από την anima του, για να ξυπνήση, τελικά, στην εσωτερική συνειδητοποίηση αυτού του μεγαλύτερου από όλους τους «δαίμονες», δίνεται στο έργο «Μεταμορφώσεις, ή ο Χρυσός Γάιδαρος» του Απουλήιου από τα Μάδαρα, που έγραψε κατά την ύστερη αρχαιότητα και που η θεωρία του για τους δέμονες (demons) αναφέρθηκε πιο πάνω. φιλόσοφος και δάσκαλος της ρητορικής που μεγάλωσε στην βόρεια Αφρική, ο Απουλήιος ήταν ένας διανοούμενος προσανατολισμένος προς τον νέο-πλατωνισμό. Μεγάλος θαυμαστής του Πλούταρχου, ενδιαφέρθηκε για τα αποκρυφιστικά φαινόμενα. Επειδή διηγείται την ιστορία του με ένα ελαφρό και επιτηδευμένα κομψό ύφος, όπως ήταν η μόδα εκείνης της εποχής, δεν τον πήραν πάντοτε στα σοβαρά. Αυτό, όμως, είναι άδικο. Κατά την γνώμη μου. Ο Karl Kerényi και ιδιαίτερα ο ReinholdMerkelbach έχουν δίκιο να θεωρούν την μεταστροφή του ήρωα στο τέλος της ιστορίας σαν σοβαρή και αυθεντική, και να υποδεικνύουν τα νήματα που οδηγούν σε αυτήν την κατάληξη. Συγκεκριμένα σημειώνουν ότι η ιστορία του Έρωτα και της Ψυχής που υπάρχει μέσα στο μυθιστόρημα, αναφέρεται με καλυμμένη αλληγορία στην λατρεία της Ίσιδας, στην οποία, στο τέλος του βιβλίου, ο ήρωας βρίσκει τον εσωτερικό του σκοπό. Από όσο ξέρω, πάντως, κανένας δεν έχει μέχρι τώρα σχολιάσει το γεγονός ότι  ό λ α  τα μέρη του μυθιστορήματος διασυνδέονται στο ψυχολογικό νόημα, και ότι  ό λ ε ς  ο ι  δ ι ά φ ο ρ ε ς  ι σ τ ο ρ ί ε ς  π ο υ     ε ί ν α ι δ ι ά σ π α ρ τ ε ς  μ έ σ α  σ τ η ν  κ ύ ρ ι α  δ ι ή γ η σ η  σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι  μ ε  τ η ν  τ ε λ ε υ τ α ί α  μ ε  τ ο ν  ί δ ι ο  τ ρ ό π ο  π ο υ  τ α  ό ν ε ι ρ α     ε ν ό ς  α ν θ ρ ώ π ο υ  σ χ ε τ ί ζ ο ν τ α ι  μ ε  τ η ν  ε ν   ε γ ρ η γ ό ρ σ ε ι  κ α θ η μ ε ρ ι ν ή  ζ ω ή  τ ο υ. Εδώ θα εξετάσουμε μόνο τους ρόλους που παίζουν οι «δαίμονες» Ψυχή και Έρως (που είναι ταυτόσημοι με την Ίσιδα και τον Όσιρι).

Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο Λούκιος (από το lu x, “φως”), ταξιδεύει επάνω σε ένα άσπρο άλογο, το ζώο του θεού του ήλιου, προς την Βοιωτία για να μελετήση αποκρυφιστικά φαινόμενα, από απλή περιέργεια και προφανώς χωρίς την ελάχιστη συγκινησιακή συμμετοχή. Σύντομα συναντάει δύο άνδρες, ο ένας από τους οποίους του λέει μια ιστορία για έναν άθλιο γέρο που ονομάζεται Σωκράτης, τον οποίο συλλαμβάνουν δύο μάγισσες, τον ταπεινώνουν και τελικά τον σκοτώνουν. Το όνομα Σωκράτης δεν έχει διαλεχθή τυχαία· είναι ένας υπαινιγμός στον μεγάλο φιλόσοφο που έκανε στόχο την απόλυτη  α π ά θ ε ι α  -έλλειψη κάθε συγκίνησης και συναισθήματος. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του θρύλου γύρω από τον Σωκράτη ο λαός είχε περιλάβει σε αυτόν μια σύντροφο, την Ξανθίππη, που συνεχώς τον κυνηγούσε και του δημιουργούσε σκηνές. Στην δική μας διήγηση η αντισταθμιστική φαντασία προχωράει ένα βήμα ακόμη. Οι εικόνες των σκοτεινών μαγισσών – οι μητρικές εικόνες – σκοτώνουν τον Σωκράτη· δηλαδή, ο πλατωνικός φιλόσοφος μέσα στον Λούκιο-Απουλήιο καταβάλλεται χωρίς να το συνειδητοποιή, επειδή όποτε ένας άνδρας πλησιάζει στα αποκρυφιστικά φαινόμενα λογικά, αυτά περνούν μέσα του και αγγίζουν την πρωτόγονη πλευρά του.

Ο Λούκιος, παράξενα μαγεμένος και αλλοτριωμένος από την βοιωτική ατμόσφαιρα, πηγαίνει τώρα να κατοικήση σε μια αρχιμάγισσα, την Παμφίλη, (αυτή που «αγαπάει τους πάντες», με την σημασία της Μεγάλης Πόρνης), και αμέσως αρχίζει να απολαμβάνη τις σεξουαλικές χαρές με την όμορφη υπηρέτρια την Φωτίδα (από το φως). Αυτή η σχέση, πάντως, χαρακτηρίζεται από «κρύο» σεξουαλικό πόθο, επειδή το απώτερο κίνητρο του Λούκιου όταν την επιδιώκη είναι να ανακαλύψη το μυστικό της Παμφίλης. Η Φωτίδα ασυνείδητα εκδικείται με όλα τα είδη των Φροϋδιανών σφαλμάτων, που βλάπτουν τον Λούκιο, και τελικά τον μεταμορφώνουν σε γάιδαρο. Σε αυτό το σημείο ξεσπάει η καταστροφή. Ληστές ορμούν στο σπίτι, και ο Λούκιος, με την μορφή γαϊδάρου και φορτωμένος με λάφυρα των ληστών πρέπει να συνεχίση τον δρόμο του μαζί τους. Οι ληστές προσωποποιούν μια κτηνώδη, ωμή σκιώδη πλευρά του Λούκιου που προφανώς την γνωρίζει ελάχιστα, και στην οποία τώρα θα μείνη αιχμάλωτος για ένα χρονικό διάστημα. Σε όλη την γραμμή της κύριας διήγησης, ο άτυχος γάιδαρος πέφτει στα χέρια εγκληματιών, τοκογλύφων, ομοφυλοφίλων, σοδομιτών και σαδιστών, και ο αναγνώστης τον συνοδεύει στα σκοτεινά βάθη του αρχαίου σκιώδους κόσμου με όλη την ηθική του ασυνειδησία και την κοινωνική του αθλιότητα. Είναι ένας υπόκοσμος που ανοίγει και σήμερα στην ψυχή του κάθε ανθρώπου που ταυτίζεται μόνο με την διανόηση και τα ψεύτικα ιδανικά της και απωθεί την ανάπτυξη του συναισθήματος μέσα του. Όπως το βλέπει ο ίδιος, είναι σαν να καταδιώκεται ανεξήγητα από μια αρνητική μοίρα, σαν να πέφτη συνεχώς πάνω σε ψυχρές και κακές γυναίκες, και σαν όλο το κακό του κόσμου να είχε βάλη σκοπό να εκμηδενίση όλα τα ιδανικά του. Στην πράξη μπορεί να το δη κανείς αυτό και από μια άλλη σκοπιά: δηλαδή, αυτού του είδους ο άνδρας συνεχώς αποτραβιέται από την ζωή μέσα σε κατάθλιψη, μέσα σε μια ανώτερη και «υψηλή έννοια της δυστυχίας»· σε αυτόν η αρνητική anima γίνεται μια πικρία που είναι εχθρική προς την ζωή. Η κτηνώδης σκιά – οι ληστές – δεν βιώνεται τότε ούτε αφομοιώνεται. Ένας τέτοιος άνδρας φαίνεται συνεχώς να πέφτη σε κακοτυχίες. Αλλά από την πλευρά της ψυχικής πραγματικότητας, έχει πέσει στην κυριαρχία του αρνητικού μητρικού αρχετύπου – σύμφωνα με την γλώσσα του Απουλήιου, κάτω από την δύναμη της σκοτεινής Ίσιδας –Νέμεσης, της Ίσιδας με την μορφή ενός τιμωρητικού, εκδικητικού δαίμονα.

Στο μέσω αυτών των σκοτεινών αλλαγών της μοίρας, ενώ ο Λούκιος βρίσκεται ακόμα με τους ληστές, μια όμορφη νέα, η Χαρίτη, απάγεται επίσης και αναγκάζεται να τους ακολουθήση. Για να την παρηγορήση, η «μητέρα» της ομάδας των ληστών, μια ξεδοντιάρα γριά, της λέει το περίφημο παραμύθι του Έρωτα και της Ψυχής. Η ιστορία ξεδιπλώνεται σαν ένα όνειρο από ένα βαθύτερο αρχετυπικό στρώμα της ψυχής, και μοιάζει σαν μια σύντομη φωτεινή λάμψη μέσα στην σκοτεινή νύχτα της αθλιότητας και της δυστυχίας. Ο Λούκιος δεν συλλαμβάνει το νόημά της, αλλά γοητεύεται και κάπως παρηγορείται από αυτήν. Θα θυμίσω στον αναγνώστη σύντομα τα κύρια σημεία της: 

(συνεχίζεται)

Αμέθυστος