Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

ΠΡΟΦΙΛ


Είναι πολύ εύκολο να αλλάξεις τους Κινέζους, να τους επηρεάσεις, αρκεί να τους  αλλάξεις το περιβάλλον στο οποίο ζούνε, τη τάξη  του.
Πρώτος ο Οδυσσέας πήγε κόντρα σ' αυτή τη τάξη, την  ιεραρχία από τα στοιχεία της φύσεως, δεν εναρμονίστηκε με τα δώρα ή τις τιμωρίες, το μόνο που θυμόταν ήταν το νησί του.
Ο Οδυσσέας είναι ως εξωγήινος σε εχθρικό περιβάλλον.
Τι σπουδαίο, τον οδήγησε η μνήμη του πατέρα, η ευθύνη του.
Ο πρώτος άνθρωπος.
Γιατί?
Γιατί πόθησαν την ελευθερία.
Οι Έλληνες πάντα κάτι έβλεπαν και κάτι δεν έβλεπαν.
Οι άλλοι λαοί προσλαμβάνουν τους εαυτούς τους ως ένα άλλο είδος της φύσεως.
Οι  Έλληνες είδαν πως ο άνθρωπος είναι άλλου τόπου γενεά. Έτσι με τη μνήμη του αγνώστου επέστρεφαν. Ίσως είπαν το απλό, "από την ίδια πόρτα που μπήκαμε, θα βγούμε".
Γιατί Δύση και Ανατολή απ' αρχής φτιάχνουν πρωτόλεια κόμικς?
Γιατί οι Έλληνες για πρώτη φορά θέτουν την εικόνα του ανθρώπου?
Έκταση και ακοή.
Προφίλ που βλέπει αυτό που ακούει, μυστήριο.
Έτσι οι Έλληνες "νίκησαν" την Αίγυπτο, ζωγράφισαν την ακοή. Έτσι ο άνθρωπος γνωρίζει το πέραν του ιδιωτικού.
Κανένας Φαραώ δεν ακούει, μια κουφή πέτρα, απόλυτη. Μόνο βλέπεται.
Τι υπέροχη εικόνα, ο Οδυσσέας δεμένος στο κατάρτι ακούει τις σειρήνες.
Χωρίς αυτή τη φοβερή πρόκληση τα όρια του θα έμεναν φαντασιακά, πλαστά.
Δοκιμασία το "κράτημα", δώρο η ποιότητα, τέλος η πατρίδα.




Είναι μεγάλο μυστήριο ενώ οι Έλληνες "κράταγαν", δένονταν για να ελευθερωθούν, η Ανατολή "λύνεται" για να υποταχθεί, γίνεται εύκαμπτη για να προσαρμοστεί, να κρυφτεί.
Η υποτέλεια  της Ανατολής  κρύβει  έναν αρρωστημένο πόθο για ευτυχία.
Την εικονοποιεί με κλειστά εσωτερικά φωτισμένα σχήματα-περιγράμματα απολύτως αφομοιωμένα, δηλαδή αντί το περίγραμμα να οριοθετεί "καθέτως" το "άλλο" σύμπαν του ανθρώπου, εκείνο "λέει", να τα "βρούμε". Αυτή ακριβώς είναι και η "αρμονία" της Ανατολής, το παζάρι.
Ενώ οι Έλληνες "άλλαζαν" από το καλωσόρισμα του φωτός, στην Ανατολή αλλάζουν ρούχα,
και δεν είναι αστείο, βλέπουμε ένα καμουφλάζ στις μορφές το οποίο συνοδεύεται από ένα μύχιο δουλικό χαμόγελο ευτυχίας από προσφερόμενη εργασία, σήμερα είναι πολύ συνήθης αυτή η εικόνα από νέα στελέχη επιχειρήσεων που θέλουν να ανέλθουν.
Η ευτυχία της απουσίας, φοβερό, ποιός φόβος σέρνει τον άνθρωπο σε απαντήσεις δίχως ερωτήματα?
Υπάρχει η συνθήκη της τιμής ,η οποία μας δόθηκε.





Η Δύση, δυστυχεί.Το φως στις βόρειες χώρες έχει την ποιότητα του ήλιου που είναι σε έκλειψη.
Όταν  υπάρχει τέτοια ποιότητα φωτός όλα φαίνονται "κυριολεκτικά", τα περιγράμματα είναι ξεκάθαρα, τα ερωτήματα λιγοστεύουν νομίζεις ότι τα είδες όλα ή τα πιστεύεις ως έχουν, ανεξάρτητα από τη μετοχή του φωτός σ' αυτά. Δηλαδή σε οδηγεί σε μια "αφελής" ματιά ,δεν χρειάζεται να κυνηγήσεις το "άπιαστο" για να δεις ολόκληρη την εικόνα ,παράδειγμα ποιός μπορεί νοητά να αφαιρέσει από την εικόνα της ελιάς, το φως που τη λούζει? Αν το κάνει δεν θα μείνει τίποτα.
Ο Greco έρχεται μ' αυτή τη ζωντανή εμπειρία από την ελλάδα και με το "φτιάξιμο" της εικαστικής του γλώσσας από την ιταλία, βρίσκεται στην ισπανία.
Το φως στην Ισπανία είναι "αιχμηρό", βίαιο, λεπίδι που πέφτει κάθετα σε μιά ξερή γη, δηλαδή εξίσου "αχρείαστο" όσο των βορείων. Το Τολέδο είναι μια μεσαιωνική πόλι με στενά σοκάκια σκοτεινά, ως λαβύρινθος δίχως διέξοδο, φόβος  και σκότος από την Ιερά Εξέταση.
Το αδιέξοδο και λύση.
Το φως και σκότος στη Δύση είναι το ίδιο, ίσα. Παλεύουν συνεχώς μεταξύ τους για επικράτηση, εξουσία. Ο Greco τους εικονοποιεί  το "φως που φέρει", ανοίγει πύλη από το σκότος σε ένα άλλο κόσμο. Παύει η πολεμική, το φως έρχεται ως Δόξα. Δωρεά του Θεού στους δυστυχισμένους.
Ενώ για παράδειγμα για το Τισιάνο η πύλη αυτή είναι η μυθολογία (Αφροδίτες) και για τον Αναγενησιακό η "σωτήρια" τεχνολογία μίας τάξεως που "κατασκευάζεται" από μεγαλοφυΐες, ο Greco ζει μυστικώς τη πύλη αυτή και την εικονοποιεί, ως μόνη παρηγοριά και αλήθεια.
Το αστράπτον, ξαφνικό φως που ενεργεί παράλληλα με τούτο εδώ τον κόσμο. Πιο κάτω το έρεβος, ο θάνατος.Είναι περίεργο που "κρατεί" τον θάνατο ο Greco, ίσως γιατί ενώ στο Βυζάντιο ο τόπος του Θεού  "επικρατεί", στο έργο του  Greco "κατεβαίνει".
Δείχνει εφετζίδικο μπροστά στα ολόφωτα βυζαντινά ψηφιδωτά, αλλά ο Greco μιλάει στη νοοτροποία του Δυτικού η οποία είναι "πιστεύουμε όποιον μας νικά", έτσι τόσες "μεγαλοφυΐες" "νίκησαν" με τις    ιδέες τους, οι οποίοι "σωτήρες" είναι πλασμένοι από τον πηλό των επιθυμιών των δυστυχισμένων.
Μικρόνοια, δεν "χώραγαν", αρνούνταν το Ξένο.



Ο Μιχαήλ Άγγελος ασχολείται με τη διάρκεια.
Ένας άνεμος που φυσά "σκαλίζει" τη πέτρα. Ίσως έτσι συνέλαβε την "ζωή" της  Ελληνικής τέχνης, πνοή που αλλοιώνει, δίνει πνοή, παλμό ως κύμα, όπως τα νερά σ' ένα πανί που πνέει.
Οι Έλληνες όμως είχαν την αύρα ως όχημα, άρμα φωτός,όπου σε τροχιά, τον χρόνο που πρέπει, εντύπωναν το νέο. Γι' αυτό και φαίνονται ανέγγιχτα. Ο Λόγος των Ελλήνων είναι και σώμα γιατί το φθαρτό αυτό σώμα αδυνατεί, δηλαδή όλη η δύναμις του ανθρώπου συγκεντρωμένη σε έναν τόπο.
Λευκό μάρμαρο. Υπάρχουν επιφάνειες που "ζητούν", "θέλουν", συγκεντρώνουν, "κρατούν" το φως.
Εκεί ακριβώς αρχίζει το "χάραγμα", άμεσα.
Ο Μιχαήλ Άγγελος δεν είναι λιγοστός, "αρπάζεται" από την έμπνευση, λύεται από το σώμα που "φτιάχνει" ο Leonardo και ζητά τη βοήθεια της  φύσεως, όμως δεν αντέχει το "ασώματο" της  Ελληνικής τέχνης , είναι απτικός θέλει να πλάσει, και το βρίσκει, Το σώμα που πλάθεται απ' έξω. Ίσως για πρώτη φορά εικονοποιείται ένα σώμα που συμμαχεί με το θέλημα της ψυχής , δηλαδή ένα σώμα που αναπτύσσεται, αυξάνεται, όχι με νεκρή τροφή.
Δυστυχώς στη Δύση είχε είδη επικρατήσει η επωνυμία, ως ερπετό με δύο ουρές, η μία λέγεται "για το καλό" και η άλλη η εξουσία. Το "καλό " το "έχουν" οι αυθεντίες και η εξουσία τη δύναμη. Δέν υπάρχει Θεός στη Δύση, όλα εκλαμβάνωνται ως δυνάμεις οι οποίες ή παλεύουν ή συμμαχούν, στην αναγέννηση απλά τα "βρήκαν" μεταξύ τους και αυτό το ονόμασαν "αναγέννηση".




Ο Rodin επιλέγει την "ουρίτσα" της δυνάμεως λόγο της απίστευτης μεγαλομανίας του.
Το έχει αυτό η μεγαλομανία, να αγκαλιάζει τον θάνατο. Έτσι και ο Rodin "αγκάλιασε" τα ερείπια της Αρχαίας Ελλάδας, τη δε "πνοή" του Μιχαήλ Άγγελου την είδε ώς "δική" του πνοή όπου ως Θεός πλάθει τον νέο άνθρωπο, μάλιστα τον άνθρωπο που "αξίζει" της εποχής του, (αυτό το "φρούτο" μας ήρθε από την Αναγέννηση, ο άνθρωπος στα μέτρα της εποχής του-είναι ψέμα μέγα ο άνθρωπος ως μέτρο- αλλιώς δεν θα δίνονταν τόση βαρύτητα στο "σκηνικό").
Ο "άνθρωπος" του Rodin λοιπόν.
συνεχίζεται..

2 σχόλια:

  1. κάθε πρόταση και ένα κέντρο. ένα κείμενο γεμάτο ελευθερία. εξαιρετικό. αναμένω εναγωνίως την συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Mπράβο! Συγχαρητήρια. Καλή συνέχεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή