ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ (4)

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ (4)

Χρ. Γιανναράς

Έξι φιλοσοφικές ζωγραφιές (4)

 

Μετά την παρένθεση του Χάϊντεγκερ ας επιστρέψουμε στην συνέχεια του κειμένου. Ο Γόρδιος δεσμός, το αίνιγμα της Δύσεως, όπως ακριβώς η σφίγγα εξέφρασε το αίνιγμα της Ανατολής, εκφράζεται απο τον Γιανναρά ώς εξής.

«Η Εκκλησία Ευαγγελίζεται έναν Θεό, αιτιώδη αρχή της ύπαρξης και των υπαρκτών ελεύθερο απο κάθε αναγκαίο προκαθορισμό της ύπαρξης του, δηλ, ελεύθερον απο δεδομένη ουσία! Ο οποίος θέλει να υπάρχει και η ελεύθερη θέληση του «υποστασιάζει» τον τρόπο της ύπαρξης του, ώς ελευθερία αγάπης». Ποιός είναι αυτός ο Θεός; Ρωτά η νέα σφίγγα μέσω του Γιανναρά. Ο ΠΑΤΗΡ.

Ενώ λοιπόν Μυστικώς η σφίγγα προειδοποιούσε τον Οιδίποδα ότι ο άνθρωπος αυξάνει, ωριμάζει και τελειούται, ενώ η Φύσις παραμένει ίδια. Όπως γεννιέται έτσι και πεθαίνει! Η ανθρώπινη Φύσις «Γίγνεται». Και όπως μάθαμε απο την ενσάρκωση του Κυρίου, έχει κάποιο λόγο, διότι περιέχει την δυνατότητα της μεταμορφώσεως. Και ενώ λοιπόν ο Οιδίπους έλυνε το αίνιγμα , αυτός ο ίδιος δέν ωρίμασε. Δέν χρησιμοποίησε την λύση του. Σκότωσε τον πατέρα του και παντρεύτηκε την μητέρα του, όπως και οι λέοντες. Έμεινε αδιαφοροποίητος. Δέν έγινε ποτέ άνθρωπος. Θέλησε να ζήσει σαν Θεός της φύσεως. Και το μάθημα που πήρε απο το μέγιστο πάθημα του, το οποίο ανακεφαλαιώνει τον πόνο της ανθρωπότητος δέν το μάθαμε αμέσως, διότι οι Θεοί τον πήραν μαζί τους, για να μήν μαθευτεί. Ότι ο άνθρωπος πρέπει να τελειωθεί και να διαφοροποιηθεί, να γίνει σοφός! Αυτή την πλευρά του αινίγματος την έλυσε η Φιλοσοφία. Ελευθερώνοντας τον άνθρωπο απο τα δεσμά της Φύσεως, ανακαλύπτοντας την ουσία του. Η ουσία του ανθρώπου είναι η αλλαγή! Η διαφοροποίηση! Ο Φωτισμός του πάθους. Η μεταμόρφωση του πάθους σε γνώση, σε εμπειρία ζωής. Διότι πάθος σημαίνει μονοείδια ταύτιση με την Φύση. Και ενώ ο άνθρωπος κρύβει μέσα του τον Ουρανό της Φύσεως, δέν τον αφήνει να φανερωθεί, καταδικάζοντας την ζωή στην αιώνια επανάληψη του ιδίου. Επαναλαμβάνοντας την αμαρτία, την ίδια αμαρτία, αιωνίως καθιστώντας την αμαρτία αιώνια.

Η Δύση όμως βρέθηκε μπροστά σε ένα διαφορετικό Μυστήριο. Ασύλληπτο για τα δεδομένα του ανθρώπου. ΣΤΗΝ ΕΚΟΥΣΙΑ ΖΩΗ. Στην ζωή που την αποκάλυψε ο Κύριος. Και θαμπώθηκε, καθώς δέν είχε προφθάσει να λύσει ακόμη-ακόμη το Μυστήριο της Φύσεως. Εκαλείτο να λύσει το Μυστήριο της ελευθερίας. Πού και πώς τελειούται η Ελευθερία;

Στην εκούσια ζωή. Πρός επίτευξη αυτού του σκοπού, έπρεπε να κρατήσει την σοφία, ή νά ξεκινήσει απο την αρχή;

Η Ελληνική Δύση κράτησε την Σοφία, η Λατινική όχι, προτίμησε να ξεκινήσει απο το Μηδέν. Αυτή την απόφαση της Δύσεως εκφράζει σήμερα ο Γιανναράς! Χωρίς ουσία, ο Θεός του, υποστασιάζει τον τρόπο της ύπαρξης του! Με ποιό περιεχόμενο; Ποιό είναι το περιεχόμενο των υποστάσεων; Η αγάπη; Πώς διαφοροποιούνται; Πώς να αγαπηθούν τα αδιαφοροποίητα; Μπορεί να εισέλθει το εκούσιο στην Φύση;

Αυτό που βιώνει σήμερα είναι η αποτυχία του πειράματος. Η φύση δέν δέχεται το εκούσιο, και ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να δεχθεί μία μικτή κατάσταση. Ή να εγκαταλείψη την Φύση. Στην τεχνολογία δηλ, στον Ορθολογισμό ή να στηριχθεί στον Θεό, να επιστρέψει στον Θεό, αφήνοντας την δημιουργία στο Μηδέν της. Υπερβαίνοντας  το Μηδέν.

Διότι ο ενσαρκωμένος Χριστός μάς αποκάλυψε πώς το εκούσιο, αυτό που σώζει, έρχεται απέξω. Έρχεται. Ο ζωντανός Θεός έχει κίνηση, σοφία, αποφασίζει, θυσιάζεται, διδάσκει για να σώσει.

Η Δύση όμως και πάλι διαφωνώντας ανακάλυψε άλλη Σωτηρία. Δια της αναλογίας το κτιστό μπορεί να ζήσει με τούς όρους του ακτίστου, μετά την Ανάσταση, χωρίς περιεχόμενο, Με την θέλησι του και μόνο. Είναι όμως η θέληση το περιεχόμενο του εκουσίου;

Δέν είναι. Το εκούσιο έχει το δικό του περιεχόμενο. Το θέλημα του Θεού. Εδώ κρύβεται το Μυστικό όλων των αποτυχιών, αυτού του πολιτισμού που ονομάζεται Δυτικός. Και στην αδιαφοροποίητη ζωώδη ζωή, βρίσκεται το Μυστικό της αποτυχίας της Ελληνικής Δύσεως. Οι Έλληνες ζούν σήμερα σε Μυθολογικό επίπεδο νοήσεως. Προ-λογικό. Έχουν μακρύ δρόμο μπροστά τους. Και κατόρθωσαν να εξισωθούν με τους Δυτικούς οι οποίοι δέν έχουν καθόλου δρόμο μπροστά τους.

Πώς έλυσαν οι Πατέρες τον γρίφο που οδηγεί στο λάθος τόν Γιανναρά; Δέν επέτρεψαν να προσδιοριστούν τα θεολογημένα απροσδιορίστως υπο των αγίων. Έτσι εκφράζει την λύση ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Και περιγράφοντας, απροσδιόριστα, τις υποστάσεις, αναφέρουν! «Όλα τα του Πατρός έχει οΥιός, πλήν της αγεννησίας (Γρηγ Θεολόγος Λόγος 34,10) Όλα δέ όσα είναι του Υιού είναι και του πνεύματος πλήν της Υιότητος. Ο Ιωάννης Δαμασκηνός δέ συνεχίζει: Όλα όσα έχει ο Πατήρ είναι και του πνεύματος πλήν της αγεννησίας. Όμως ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ ΝΑ ΛΕΓΩΜΕΝ ΑΓΕΝΝΗΤΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΙΤΙΟΝ. Μας δείχνει λοιπόν ότι  όχι μόνον, επί του Θεού, το αγέννητο είναι ίδιο με το αναίτιο, αλλά ότι και το αναίτιο είναι ίδιο με το αίτιο. Κάτι που καταργεί την  βάση ολοκλήρου του συστήματος του Γιανναρά. Την Αιτιώδη Αρχή.

Στην συνέχεια θα ερευνήσουμε όλα όσα απορρέουν απο το πρόχειρο θεμέλιο της σκέψης του και πού καταλήγουν.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος